ترمینولوژی (لغتنامه) حقوقی حرف و
واحد آموزشی: واحد آموزشی عبارت است از یک ناحیه آموزش و پرورش یا دانشگاه یا مجتمع آموزشی. (تبصره 1 ماده 1 آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی مصوب 10/7/1362 هیئت وزیران)
واحد آموزشی: واحد آموزشی عبارت است از یک ناحیه آموزش و پرورش یا دانشگاه یا مجتمع آموزشی. (تبصره 1 ماده 1 متن اصلاحی آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی موضوع قانون فعالیت احزاب، جمعیتها و انجمنهای سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده مصوب 7/6/1360 مجلس شورای اسلامی مصوب 18/6/1363 هیئت وزیران)
واحد اداری: واحد اداری عبارت است از وزارت خانه، سازمان و اداره دولتی و ارگان عمومی که خدمات اداری و رفاهی ارائه میدهد. (تبصره 5 ماده 1 متن اصلاحی آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسـلامـی مـوضــوع قانـون فعـالـیت احـزاب، جمعیتها و انجمــنهـای سیاسـی و صنفی و انجمـنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده مصوب 7/6/1360 مجلس شورای اسلامی مصوب 18/6/1363 هیئت وزیران)
واحد اداری: واحد اداری عبارت است از وزارت خانه، سازمان و اداره دولتی و ارگان عمومی که خدمات اداری و رفاهی ارائه میدهد. (تبصره 5 ماده 1 آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی مصوب 10/7/1362 هیئت وزیران)
واحد پول ایران: واحد پول ایران ریال است. ریال برابر صد دینار است. (بند الف ماده 1 قانون پولی و بانکی کشور مصوب 18/4/1351)
واحد پول ایران: واحد پول کشور ایران ریال است که به یک صد دینار تقسیم میشود. (ماده 11 قانون بانکی و پولی کشور مصوب 7/3/1339)
واحد تحقیقات صنعتی: واحدی است غیر تولیدی که جهت انجام تحقیقات صنعتی کاربردی توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی ایجاد میشود و ممکن است مشتمل بر آزمایشگاه و کارگاه وابسته به آن بوده و در بخش صنایع و معادن به صورت مطالعاتی، آزمایشگاهی، طراحی و کارگاهی با هدف حل مشکلات تولید، بالا بردن کیفیت و کمیت تولیدات و اقتصادی کردن آن، گسترش و کاربرد مواد و تجهیزات و کاهش وابستگی در جهت اصلاح ساختار صنعتی و نیل به خوداتکایی از طریق زیر انجام پذیرد. (بند الف مقدمه آییننامه کمکهای مالی و تجهیزاتی به دارندگان مجوزهای تحقیقات صنعتی مصوب 28/11/1366 هیئت وزیران)
واحد حق برداشت مخصوص: واحد حق برداشت مخصوص واحد محاسبه در معاملات صندوق بینالمللی پول است که در تاریخ 18 تیرماه 1351 (2531) رسماً معادل 2425/82 ریال بوده است و در حال حاضر طبق ضوابط مصوب هیئت مدیره صندوق بینالمللی پول نرخ روزانه آن معتبر میباشد. (تبصره ماده واحده قانون افزایش سهمیه ایران در صندوق بینالمللی پول مصوب 7/10/1356)
واحد دامی: عبارت از یک رأس گوسفند است، بز و سایر دامها هر کدام معادل چهار واحد دامی محسوب میشود. (بند 1 (21) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع مصوب 20/1/1348)
واحد دولتی: واحد دولتی در این آییننامه واحدی است که بیش از 50 درصد از سهام آن متعلق به دولت یا شرکتهای دولتی باشد، واحد تحت مدیریت دولت واحدی است که مدیریت آن توسط دولت، شرکتهای دولتی یا شرکتهای تحت مدیریت دولتی تعیین گردد. (ماده 48 آییننامه اجرایی قانون شوراهای اسلامی کار مصوب 17/7/1364 هیئت وزیران)
واحد صنفی: واحدهای اقتصادی یا خدمات که فعالیت آنها در محل ثابت یا وسیله سیار باشد و توسط فرد یا افراد صنفی به اخذ پروانه کسب یا پروانه اشتغال دایر شده و یا بشود واحد صنفی شناخته میشوند. (ماده 3 لایحه قانونی راجع به اجازه اجرای اصلاحاتی که توسط هیئت عالی نظارت در قانون نظام صنفی و اصلاحیههای آن به عمل آمده است مصوب 13/4/1359 شورای انقلاب)
واحد صنفی: واحدهای اقتصادی یا خدمات که فعالیت آنها در محل ثابت یا با وسیله سیار باشد و توسط فرد یا افراد صنفی با اخذ پروانه کسب یا پروانه اشتغال دایر شده یا بشود واحد صنفی شناخته میشوند. (ماده 3 قانون نظام صنفی مصوب 16/3/1350)
واحد صنفی: واحد صنفی به مجموعهای از افراد اطلاق میگردد که دارای یک نوع کسب، پیشه، حرفه و تجارت معین باشند. (تبصره 2 ماده 1 متن اصلاحی آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی موضوع قانون فعالیت احزاب، جمعیتها و انجمنهای سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده مصوب 7/6/1360 مجلس شورای اسلامی مصوب 18/6/1363 هیئت وزیران)
واحد صنفی: واحد صنفی به مجموعهای از افراد اطلاق میگردد که شامل یک نوع کسب، پیشه، حرفه و تجارت معین باشند. (تبصره 2 ماده 1 آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی مصوب 10/7/1362 هیئت وزیران)
واحد کشاورزی: واحد کشاورزی عبارت است از یک مجتمع کشاورزی یا دامپروری، در مجتمعهایی که تعدادی واحد کشاورزی را تحت پوشش دارند تشکیل انجمن اسلامی در هر یک از این واحدها بلامانع است و در صورت لزوم به پیشنهاد انجمنهای اسلامی و توافق مقام مسئول و با تشخیص وزارت کشور، یک انجمن مرکزی در آن مجتمع به وجود خواهد آمد. (تبصره 4 ماده 1 متن اصلاحی آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی موضوع قانون فعالیت احزاب جمعیتها و انجمنهای سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده مصوب 7/7/1360 مجلس شورای اسلامی مصوب 18/6/1363 هیئت وزیران)
واحد کشاورزی: واحد کشاورزی عبارت است از یک مجتمع کشاورزی یا دامپروری. (تبصره 4 ماده 1 آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی مصوب 10/7/1362 هیئت وزیران)
واحدهای عملیاتی نفتی: عبارت است از هر سازمان، مؤسسه یا شرکتی که عملیات اصلی و فرعی تخصصی و عمومی خدمات جنبی نفتی را عهدهدار باشد. (ماده 1 قانون نفت مصوب 9/7/1366)
واحدهای وابسته به چاپ: واحدهای وابسته به چاپ کارگاههایی هستند که به امور چاپ مربوط میشوند از قبیل لیتوگرافی، گراور سازی و حروفچینی. (تبصره ماده 1 آییننامه تأسیس چاپخانه و گراور سازی مصوب 27/12/1358 شورای انقلاب)
واخواهی: محکوم علیه غایب حق دارد به حکم غیابی اعتراض نماید. این اعتراض واخواهی نامیده میشود. دادخواست واخواهی در دادگاه صادر کننده حکم غیابی قابل رسیدگی است. (ماده 305 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب 21/1/1379)
واردات قطعی: حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض مذکور در ماده 2 قانون امور گمرکی فقط از واردات قطعی دریافت میشود و منظور از واردات قطعی به کشور کالایی است که برای مصرف در داخل کشور اظهار و از گمرک مرخص میشود. (ماده 1 آییننامه اجرایی قانون امور گمرکی مصوب 20/1/1351)
وانت دو کابین: وسیله نقلیه موتوری مختلط که اتاق راننده و سرنشینان و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه باشد و برای حمل بار و اشخاص به کار میرود و مشمول ردیف 02/87 الف تعرفه گمرکی است. (از بند 2 آییننامه تبصره 12 آییننامههای اجرایی قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات.... مصوب سال 1371 مصوب 28/11/1371 هیئت وزیران)
وانت یک کابین: وسیله نقلیه موتوری که اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه باشد و برای حمل بار ساخته شده و مجموع وزن خودرو و ظرفیت حمل بار آن کمتر از 3500 کیلوگرم است و مشمول ردیف 02/87 ج تعرفه گمرکی میگردد. (بند 2 آییننامه تبصره 12 آییننامههای اجرایی قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات.... مصوب سال 1371 مصوب 28/11/1371 هیئت وزیران)
واهب: هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به کس دیگری تملیک میکند تملیک کننده واهب طرف دیگر را متهب، مالی را که مورد هبه است عین موهوبه میگویند. (ماده 795 قانون مدنی)
وجه الضمان: عبارت است از ودیعه نقدی یا ضمانت نامه بانکی به صورت فردی یا جمعی تضامنی یا بیمهنامه که به منظور تضمین انجام تعهدات گمرکی کالای عبوری از طرف عبور دهنده به گمرک تودیع میشود. (بند خ ماده 2 آییننامه اجرایی قانون حمل و نقل و عبور کالاهای خارجی از قلمرو جمهوری اسلامی ایران مصوب 18/5/1377 هیئت وزیران)
وجوه اداره شده: وجوهی است که از محل حساب ارزی بر اساس ضوابط این آییننامه در اختیار بانکهای عامل قرار میگیرد تا بر اساس مقررات این آییننامه به متقاضیان سرمایهگذاری در طرحهای تولیدی و کارآفرینی صنعتی، معدنی، کشاورزی، حمل و نقل و خدمات فنی - مهندسی بخش غیردولتی (تعاونی و خصوصی) به صورت تسهیلات اعطا شود. (ماده 1 آییننامه اجرایی ماده (60) اصلاحی برنامه سوم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 18/8/1379 هیئت وزیران)
وجوه اداره شده: وجوه اداره شده اعتباراتی است که طی قراردادهای منعقد شده با بانکهای عامل در اختیار آنها قرار میگیرد تا بر اساس ضوابط این آییننامه برای سرمایهگذاری به منظور اجرای سیاستهای اشتغال برنامه سوم توسعه به صورت تسهیلات در اختیار اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی (خصوصی و تعاونی) قرار گیرد. (بند الف ماده 1 آییننامه اجرایی جز 2 بند ب تبصره 29 قانون بودجه سال 1379 کل کشور مصوب 13/7/1379 هیئت وزیران)
وجوه عمومی: وجوه عمومی عبارت است از نقدینههای مربوط به وزارت خانهها و مؤسسات دولتی و شرکتهای دولتی و نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی و مؤسسات وابسته به سازمانهای مذکور که متعلق به حق افراد و مؤسسات خصوصی نیست و صرفنظر از نحوه و منشأ تحصیل آن منحصراً برای مصارف عمومی به موجب قانون قابل دخل و تصرف میباشد. (ماده 13 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366)
ودیعه: ودیعه عقدی است که به موجب آن یک نفر مال خود را به دیگری میسپارد برای آن که آن را مجاناً نگاه دارد. ودیعه گذار مودع و ودیعه گیر را مستودع یا امین میگویند. (ماده 607 قانون مدنی)
وراث قانونی: وراث قانونی از لحاظ این قانون عبارتند از: فرزندان و زوج یا زوجه دائمی و مادر و پدری که در کفالت متوفی بودهاند همچنین نوادگانی که پدرشان فوت شده و در کفالت مستخدم متوفی بودهاند با دارا بودن شرایط زیر: (از بند 22 لایحه قانونی اصلاح برخی از مواد لایحه قانونی استخدام کشوری مصوب 24/12/1351)
وراث قانونی: وراث قانونی از لحاظ این قانون عبارتند از: فرزندان و زوج یا زوجه دائمی و مادر و پدری که در کفالت متوفی بودهاند و همچنین نوادگانی که پدر و مادرشان فوت شده و در کفالت متوفی هستند با دارا بودن شرایط زیر: (از ماده 86 قانون استخدام کشوری مصوب 31/3/1345)
ورثه: مراد از ورثه در اینجا عبارت است از اولاد و عیال و همچنین پدر و مادری که در کفالت متوفی باشد و همچنین نواده که پدر و مادرش فوت کرده و در کفالت متوفی باشد. (ماده 3 قانون وظایف مصوب 1/2/1287)
ورشکستگی: ورشکستگی تاجر یا شرکت تجارتی در نتیجه توقف از تأدیه وجوهی که بر عهده او است حاصل میشود. حکم ورشکستگی تاجری را که حینالفوت در حال توقیف بوده تا یک سال بعد از مرگ او نیز میتوان صادر نمود. (ماده 412 قانون تجارت مصوب 13/2/1311)
ورشکستگی به تقلب: هر تاجر ورشکسته که دفاتر خود را مفقود نموده یا قسمتی از دارایی خود را مخفی کرده یا به طریق مواضعه و معاملات صوری از میان برده و همچنین هر تاجر ورشکسته که خود را به وسیله اسناد یا به وسیله صورت دارایی و قروض به طور تقلب به میزانی که در حقیقت مدیون نمیباشد مدیون قلمداد نموده است ورشکسته به تقلب اعلام و مطابق قانون جزا مجازات میشود. (ماده 549 قانون تجارت مصوب 13/2/1311)
ورشکستگی به تقلب: هر تاجر ورشکسته که دفاتر خود را مفقود نموده یا قسمتی از دارایی خود را مخفی کرده یا به طریق مواضعه و معاملات صوری از میان برده و همچنین هر تاجر ورشکسته که خود را به وسیله اسناد یا به وسیله صورت دارایی و قروض به طور تقلب به میزانی که در حقیقت مدیون نمیباشد مدیون قلمداد نموده است ورشکسته به تقلب اعلان و.... (از ماده 365 قانون تجارت مصوب 12/3/1304)
ورشکسته به تقصیر: تاجر در موارد ذیل ورشکسته به تقصیر اعلان میشود: 1- در صورتی که محقق شود مخارج شخصی یا مخارج خانه مشارالیه در ایام عادی بالنسبه به عایدی او فوقالعاده بوده است. 2- در صورتی که محقق شود که تاجر نسبت به سرمایه خود مبالغ عمده صرف معاملاتی کرده که در عرف تجارت موهوم یا نفع آن منوط به اتفاق محض است. 3- اگر به قصد تأخیر انداختن ورشکستگی خود خریدی بالاتر یا فروشی نازلتر از مظنه روز کرده باشد یا اگر به همان قصد وسایلی که دور از صرفه است به کار برده تا تحصیل وجهی نماید اعم از این که از راه استقراض یا صدور برات یا به طریق دیگر باشد. 4- اگر یکی از طلبکارها را پس از تاریخ توقف بر سایرین ترجیح داده و طلب او را پرداخته باشد. (ماده 541 قانون تجارت مصوب 13/2/1311)
ورشکسته به تقصیر: تاجر در موارد ذیل ورشکسته به تقصیر اعلان میشود: 1- در صورتی که محقق شود مخارج شخصی یا مخارج خانه مشارالیه در ایام عادی بالنسبه به عایدی او فوقالعاده بوده است. 2- در صورتی که محقق شود که تاجر نسبت به سرمایه خود مبالغ عمده صرف معاملاتی کرده که در عرف تجارت موهوم یا نفع آن منوط به اتفاق محض است. 3- اگر به قصد تأخیر انداختن ورشکستگی خود خریدی بالاتر یا فروش نازلتر از مظنه روز کرده باشد یا اگر به همان قصد وسایلی که دور از صرفه است به کار برده تا تحصیل وجهی نماید اعم از این که از راه استقراض یا صدور برات یا به طریق دیگر باشد. 4- اگر یکی از طلبکارها را پس از تاریخ توقف بر سایرین ترجیح داده و طلب او را پرداخته باشد. (ماده 358 قانون تجارت مصوب 12/3/1304)
ورشکسته به تقلب: هر تاجر ورشکسته که دفاتر خود را مفقود نموده یا قسمتی از دارایی خود را مخفی کرده یا به طریق مواضعه و معاملات صوری از میان برده و همچنین هر تاجر ورشکسته که خود را به وسیله اسناد و یا به وسیله صورت دارایی و قروض به طور تقلب به میزانی که در حقیقت مدیون نمیباشد مدیون قلمداد نموده است ورشکسته به تقلب اعلام و مطابق قانون جزا مجازات میشود. (ماده 549 قانون تجارت مصوب 13/2/1311)
ورشکسته به تقلب: هر تاجر ورشکسته که دفاتر خود را مفقود نموده یا قسمتی از دارایی خود را مخفی کرده یا به طریق مواضعه و معاملات صوری از میان برده و همچنین هر تاجر ورشکسته که خود را به وسیله اسناد یا به وسیله صورت دارایی و قروض به طور تقلب به میزانی که در حقیقت مدیون نمیباشد مدیون قلمداد نموده است ورشکسته به تقلب اعلان و.... (ماده 365 قانون تجارت مصوب 12/3/1304)
ورقه اختراع: هر قسم اکتشاف یا اختراع جدید در شعب مختلفه صنعتی یا فلاحتی به کاشف یا مخترع آن حق انحصاری میدهد که بر طبق شرایط و در مدت مقرره در این قانون از اکتشاف یا اختراع خود استفاده نماید مشروط بر این که اکتشاف یا اختراع مزبور مطابق مقررات این قانون در اداره ثبت اسناد تهران به ثبت رسیده باشد. نوشته که در این مورد اداره ثبت اسناد تهران میدهد ورقه اختراع نامیده میشود. (ماده 26 قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب 1/4/1310)
وزارت خانه: وزارت خانه واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون به این عنوان شناخته شده یا بشود. (ماده 2 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366)
وزارت خانه: وزارت خانه واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون ایجاد و به وسیله دولت اداره میشود. (از بند 2 اصلاح پارهای از مواد قانون استخدام کشوری مصوب 28/12/1353)
وزارت خانه: وزارت خانه واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون به این عنوان شناخته شده است. (ماده 2 قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)
وزارت خانه: وزارت خانه عبارت از واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون به این عنوان شناخته شده است. (بند ب ماده 1 قانون استخدام کشوری مصوب 31/3/1345)
وزارت خانه: در ایالات و ولایات و بلوکات برای ترتیب و تنظیم کلیه امور علاوه بر انجمن ایالتی و ولایتی و بلدی که مطابق نظامنامه انجمنها مذکوره تکالیفشان معین است دوایری تشکیل میشود که به دوایر محلیه موسوم خواهد بود (در مقابل دوایر مرکزیه که عبارت از وزارت خانهها است) این دوایر از حیث وظایف و وسعت قلمرو و حدود اختیارات از یکدیگر متمایزند چنان که از حیث وظایف کلیه منقسم میشوند به دوایر اداریه و عدلیه و از حیث قلمرو به دوایر ایالتی و ولایتی و بلوکی و از حیث اختیارات به دوایر تابعه و متبوعه چنان که بلوک در اختیارات تابع اداره ولایات است و قریه تابع اداره بلوک. (ماده4 قانون تشکیل ایالات و ولایات و دستورالعمل حکام مصوب 27/9/1286)
وزارت دفاع: وزارت بخشی از دولت است که مسئولیت پشتیبانی نیروهای مسلح را در قالب قوانین و تدابیر فرماندهی کل بر عهده دارد. (ماده 3 قانون تشکیل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مصوب 28/5/1368)
وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران: وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران بخشی از دولت است که مسئولیت پشتیبانی ارتش را به عهده دارد. (ماده 4 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 7/7/1366)
وسایل ارتباط جمعی خارجی: وسایل ارتباط جمعی خارجی شامل کلیه مؤسسات مطبوعاتی، خبری، خبرگزاری آژانسهای عکسی رادیو، تلویزیون و هرگونه مؤسسه یا سازمانی میشود که به کار انتشار یا انعکاس اخبار و اطلاعات اشتغال داشته و مقر اصلی آنها در خارج از کشور باشد و در این آییننامه اختصاراً به آنها وسایل ارتباط جمعی خارجی اطلاق میشود. (بند الف ماده 1 آییننامه صدور اجازه تأسیس، انحلال و نظارت بر فعالیت وسایل ارتباط جمعی خارجی و نمایندگان وابسته به آنها مصوب 14/5/1368 هیئت وزیران)
وسایل تبلیغ عمومی: منظور از وسایل تبلیغ عمومی در این ماده عبارت از نطق در مجامع عمومی یا رادیو یا تلویزیون، انتشار اعلامیه، چاپ و نشر کتاب و روزنامه و مجله، نمایش فیلم و امثال آنها است. (تبصره 1 ماده 1 قانون مجازات تبلیغ تبعیض نژادی مصوب 30/4/1356)
وسایل کمک پزشکی: وسایل کمکی پزشکی (پروتزواتز) وسایلی هستند که به منظور اعاده سلامت یا برای جبران نقص جسمانی یا تقویت یکی از حواس به کار میروند. (بند 10 ماده 2 قانون تأمین اجتماعی مصوب 3/4/1354)
وسیله نقلیه خارجی: منظور از وسیله نقلیه خارجی وسیله نقلیهای است که در یکی از کشورهای خارجی ثبت و شمارهگذاری شده باشد. (تبصره 2 ماده 1 لایحه قانونی اخذ عوارض از وسایل نقلیه جادهای مسافری و باری خارجی مصوب 12/10/1358 شورای انقلاب)
وصیت: وصیت بر دو قسم است: تملیکی و عهدی. (ماده 825 قانون مدنی)
وصیت تملیکی: وصیت تملیکی عبارت است از این که کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک کند. وصیت عهدی عبارت است از این که شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مأمور مینماید. (ماده 826 قانون مدنی)
وصیت شفاهی: افراد و افسران نظامی و کسانی که در ارتش اشتغال به کاری دارند میتوانند نزد یک نفر افسر یا همردیف او با حضور دو گواه وصیت خود را شفاهاً اظهار نمایند. (ماده 248 قانون امور حسبی مصوب 2/4/1319)
وصیت عهدی: وصیت تملیکی عبارت است از این که کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک کند. وصیت عهدی عبارت است از این که شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مأمور مینماید. (ماده 826 قانون مدنی)
وصیت نامه: وصیتنامه اعم از این که راجع باشد به وصیت عهدی یا تملیکی منقول یا غیر منقول ممکن است به طور رسمی یا خود نوشت یا سری تنظیم شود. (ماده 276 قانون امور حسبی مصوب 2/4/1319)
وصیت نامه: وصیتنامه اعم از این که راجع باشد به وصیت عهدی یا تملیکی منقول یا غیر منقول ممکن است به طور رسمی یا خود نوشت یا سری تنظیم شود. (ماده 1 قانون راجع به طرز تنظیم وصیتنامه مصوب 23/11/1317)
وصیتنامه خود نوشت: وصیتنامه خود نوشت در صورتی معتبر است که تمام آن به خط موصی نوشته شده و دارای تاریخ روز و ماه و سال به خط موصی بوده و به امضاء او رسیده باشد. (ماده 278 قانون امور حسبی مصوب 2/4/1319)
وصیتنامه خود نوشت: وصیتنامه خود نوشت در صورتی معتبر است که تمام آن به خط موصی نوشته شده و دارای تاریخ روز و ماه و سال به خط موصی بوده و به امضا او رسیده باشد.(ماده سوم قانون راجع به طرز تنظیم وصیتنامه مصوب 23/11/1317)
وصیتنامه رسمی: ترتیب تنظیم وصیتنامه رسمی و اعتبار آن به طوری است که برای اسناد تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی مقرر است. (ماده 277 قانون امور حسبی مصوب 2/4/1319)
وصیتنامه رسمی: ترتیب تنظیم وصیتنامه رسمی و اعتبار آن به طوری است که برای اسناد تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی مقرر است. (ماده 2 قانون راجع به طرز تنظیم وصیتنامه مصوب 23/11/1317)
وصیتنامه سری: وصیتنامه سری ممکن است به خط موصی یا به خط دیگری باشد ولی در هر صورت باید به امضا موصی برسد و به ترتیبی که برای امانت اسناد در قانون ثبت اسناد مقرر گردیده در اداره ثبت اقامتگاه موصی یا محل دیگری که در آییننامه وزارت دادگستری معین میشود امانت گذارده میشود. (ماده 279 قانون امور حسبی مصوب 2/4/1319)
وصیتنامه سری: وصیتنامه سری ممکن است به خط موصی یا به خط دیگری باشد ولی در هر صورت باید به امضا موصی برسد و به ترتیبی که برای امانت اسناد در قانون ثبت اسناد مقرر شده در اداره ثبت اقامتگاه موصی یا محل دیگری که در آییننامه وزارت دادگستری معین میشود امانت گذارده میشود. (ماده 4 قانون راجع به طرز تنظیم وصیتنامه مصوب 23/11/1317)
وضع استخدامی: وضع استخدامی مستخدمین رسمی منحصراً یکی از حالات زیر را خواهد داشت و نمیتوان مستخدم را در حال استخدامی دیگری قرار داد: الف- حال اشتغال و آن وضع مستخدمی است که در پست معینی انجام وظیفه میکند. ب- حال مرخصی و آن وضع مستخدمی است که از مرخصی استحقاقی موضوع ماده 47 یا مرخصی بدون حقوق موضوع ماده 49 این قانون استفاده میکند. پ- حال معذوریت و آن وضع مستخدمی است که از مرخصی استعلاجی موضوع ماده 48 این قانون استفاده میکند. ت- حال آمادگی به خدمت و آن وضع مستخدمی است که طبق این قانون تصدی شغلی را به عهده نداشته و در انتظار ارجاع خدمت است. ث- حال مأموریت و آن وضع مستخدمی است که به طور موقت مأمور انجام وظیفه خاصی گردیده یا از طرف وزارت خانه و مؤسسه متبوع به وزارت خانه یا مؤسسه دولتی دیگری به طور موقت اعزام شده باشد. ج- حال خدمت زیر پرچم و آن وضع مستخدمی است که طبق قوانین مربوط به خدمت زیر پرچم مشغول است. چ- حال خدمت آزمایشی و آن وضع مستخدمی است که امتحانات ورودی به استخدام کشوری را گذرانیده و در حال طی دوره آزمایشی موضوع ماده 17 این قانون است. ح- حال بازنشستگی و آن وضع مستخدمی است که طبق قانون به موجب حکم رسمی مراجع صلاحیتدار از حقوق بازنشستگی استفاده میکند. خ- حال از کارافتادگی و آن وضع مستخدمی است که طبق مفاد مواد 79 یا 80 قادر به کار کردن نبوده و از حقوق وظیفه مصرح در این قانون استفاده میکند. د- حال تعلیق و آن وضع مستخدمی است که طبق حکم مقامات صلاحیتدار به علت صدور کیفر خواست از طرف مقامات قضایی از ادامه خدمت ممنوع میشود. ذ- حال انفصال موقت و آن وضع مستخدمی است که به موجب حکم قطعی دادگاه اداری یا کیفری اصالتاً یا تبعاً برای مدت معینی از اشتغال به خدمت ممنوع است. ر- حال انفصال دائم و آن وضع مستخدمی است که به موجب حکم قطعی دادگاه اداری یا کیفری اصالتاً یا تبعاً برای همیشه از خدمت دولت محروم است. ز- حال استعفا و آن وضع مستخدمی است که طبق مواد 64 و 65 این قانون مستعفی از خدمت شناخته شده است. ژ- حال غیبت موجه و آن وضع مستخدمی است که به عللی خارج از حدود قدرت و اختیار خود نتوانسته است در محل خدمت حاضر شود و موجه بودن عذر او طبق تبصره ماده 65 این قانون محرز شده باشد. (ماده 124 قانون استخدام کشوری مصوب 31/3/1345)
وظایف دیوان محاسبات: دیوان محاسبات به کلیه حسابهای وزارت خانهها، مؤسسات، شرکتهای دولتی و سایر دستگاههایی که به نحوی از انحا از بودجه کل کشور استفاده میکنند به ترتیبی که قانون مقرر میدارد رسیدگی یا حسابرسی میکند که هیچ هزینهای از اعتبارات مصوب تجاوز نکرده و هر وجهی در محل خود به مصرف رسیده باشد. دیوان محاسبات حسابها و اسناد و مدارک مربوطه را برابر قانون جمعآوری و گزارش تفریغ بودجه هر سال را به انضمام نظرات خود به مجلس شورای اسلامی تسلیم مینماید. این گزارش باید در دسترس عموم گذاشته شود. (اصل 55 قانون اساسی)
وظایف شورای پول و اعتبار: شورای پول و اعتبار به منظور مطالعه و اتخاذ تصمیم درباره سیاست کلی بانک مرکزی ایران و نظارت بر امور پولی و بانکی کشور عهدهدار وظایف زیر است: 1- رسیدگی و تصویب سازمان و بودجه و مقررات استخدامی و آییننامههای داخلی بانک مرکزی ایران. 2- رسیدگی و اظهارنظر نسبت به ترازنامه بانک مرکزی ایران برای طرح در مجمع عمومی. 3- رسیدگی و تصویب آییننامههای مذکور در این قانون. 4- اظهارنظر در مسائل بانکی و پولی و اعتباری کشور و همچنین اظهارنظر نسبت به لوایح مربوط به وام یا تضمین اعتبار و هر موضوع دیگری که از طرف دولت به شورا ارجاع میشود. 5- دادن نظر مشورتی و توصیه به دولت در مسائل بانکی و پولی و اعتباری کشور که به نظر شورا در وضع اقتصادی و به خصوص در سیاست اعتباری کشور مؤثر خواهد بود. 6- اظهارنظر درباره هر موضوعی که از طرف رئیس کل بانک مرکزی ایران در حدود این قانون به شورا عرضه میگردد. (بند الف ماده 18 قانون پولی و بانکی کشور مصوب 18/4/1351)
وظایف و اختیارات رهبر: 1- تعیین سیاستهای کلی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام. 2- نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام. 3- فرمان همهپرسی. 4- فرماندهی کل نیروهای مسلح. 5- اعلان جنگ و صلح و بسیج نیروها. 6- نصب و عزل و قبول استعفا: الف- فقهای شورای نگهبان. ب- عالیترین مقام قوه قضاییه. ج- رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. د- رئیس ستاد مشترک. هـ- فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. و- فرماندهان عالی نیروهای نظامی و انتظامی. 7- حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه. 8- حل معضلات نظام که از طرق عادی قابل حل نیست، از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام. 9- امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری از جهت دارا بودن شرایطی که در این قانون میآید، باید قبل از انتخابات به تأیید شورای نگهبان و در دوره اول به تأیید رهبری برسد. 10- عزل رئیس جمهور با در نظر گرفتن مصالح کشور پس از حکم دیوان عالی کشور به تخلف وی از وظایف قانونی، یا رأی مجلس شورای اسلامی به عدم کفایت وی بر اساس اصل هشتاد و نهم. 11- عفو یا تخفیف مجازات محکومین در حدود موازین اسلامی پس از پیشنهاد رئیس قوه قضاییه. رهبر میتواند بعضی از وظایف و اختیارات خود را به شخص دیگری تفویض کند. (اصل یک صد و دهم قانون اساسی)
وظیفه: مقصود از وظیفه مذکوره در ماده 152 قانون مجازات عمومی نه تنها وظیفهای است که به موجب قانون یا نظامنامههای اداری معین شود بلکه هر کار و وظیفه که مستخدم (رسمی و غیررسمی) عملاً یا به امر مافوق انجام میدهد وظیفه او باید شناخته شود، (از بند 8 ماده 1 قانون متمم دیوان جزای عمال دولت مصوب 30/8/1308)
وظیفه سازمان بازرسی کل کشور: وظیفه سازمان بازرسی کل کشور عبارت است از بازرسی وزارت خانهها اعم از کشوری و لشکری و سازمانها و مؤسسات مشمول این قانون و رسیدگی به شکایت اشخاص از سازمانها و مؤسسات مذکور و کارکنان آنها در امور مربوط به وظایفی که بر عهده دارند. (ماده 2 لایحه قانونی راجع به تشکیل سازمان بازرسی کل کشور مصوب 7/12/1357 شورای انقلاب)
وفا به عهده: وفا به عهد وقتی محقق میشود که متعهد چیزی را که میدهد مالک یا مأذون از طرف مالک باشد و شخصاً هم اهلیت داشته باشد. (ماده 269 قانون مدنی)
وقف: وقف عبارت است از این که عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود. (ماده 55 قانون مدنی)
وکالت: وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود مینماید. (ماده 656 قانون مدنی)
وکالت انتخابی: مقصود از وکالت انتخابی وکالتی است که از طرف محکمه در موارد جزایی و از طرف کانون در امور حقوقی به آنها ارجاع میشود. (تبصره ماده 31 قانون وکالت مصوب 25/11/1315)
وکالت انتخابی: مقصود از وکالت انتخابی وکالتی است که از طرف محکمه در موارد جزایی و از طرف کانون در امور حقوقی به آنها ارجاع میشود. (تبصره ماده 30 قانون وکالت مصوب 20/6/1314)
وکالت در اقرار: وکالت در اقرار (مقصود اقرار در ماهیت دعوی یا به امری است که کاملاً قاطع دعوی باشد) (بند 9 ماده 62 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 25/6/1318)
ولایت: ولایات قسمتی از مملکت است که دارای یک شهر حاکم نشین و توابع باشد اعم از این که حکومت آن تابع پایتخت یا تابع مرکز ایالتی باشد. (ماده 3 قانون تشکیل ایالات و ولایات و دستورالعمل حکام مصوب 27/9/1286)
ولایت: ولایت قسمتی از مملکت است که دارای یک شهر حاکم نشین و توابع باشد اعم از این که حکومت آن تابع پایتخت یا تابع مرکز ایالتی باشد. (بند 115 قانون انجمنهای ایالتی و ولایتی مصوب 1/2/1286)
ولگرد: کسانی که وسیله معاش معلوم ندارند و از روی بیقیدی و تنبلی در صدد تهیه کار برای خود بر نمیآیند ولگرد محسوب میشوند. (ماده 273 قانون اصلاح مواد 10-11-12-173-273 قانون کیفر عمومی مصوب 4/5/1322)
ولی خاص: پدر و جد پدری و وصی منصوب از طرف یکی از آنان ولی خاص طفل نامیده میشود. (ماده 1194 قانون مدنی)