ترمینولوژی (لغتنامه) حقوقی حرف ت

 
تابعیت اشخاص‌حقوقی: اشخاص حقوقی تابعیت مملكتی را دارند كه اقامتگاه آن‌ها در آن مملكت است. (ماده 591 قانون تجارت مصوب 13/2/1311)
 
تاجر: تاجر كسی است كه شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار بدهد. (ماده 1 قانون تجارت مصوب 13/2/1311)
 
تاجر: تاجركسی است‌كه شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار داده است.(ماده 1 قانون تجارت مصوب 12/3/1304)

تاجر درجه اول – تاجر درجه دوم – تاجر درجه سوم – تاجر درجه چهارم: تاجر درجه اول كسی است كه میزان فروش سالیانه‌اش بیش از شصت هزار تومان باشد. تاجر درجه دوم كسی است كه میزان فروش سالانه‌اش بیش از چهل هزار تومان و منتهی شصت هزار تومان باشد. تاجر درجه سوم كسی است كه میزان فروش سالیانه‌اش بیش از بیسـت هـزار تــومان و منتهـی چهـل هـزار تومان باشد. تاجر درجه چهارم كسی است كه میزان فروش سالیانه‌اش بیش از پنج هزار تومان و منتهی بیست هزار تومان باشد. (تبصره 1 ماده 4 قانون مالیات بر شركت‌ها و تجارت و غیره مصوب 12/1/1309)

تأدیب: مراد از تأدیب مجازاتی است از نوع تعزیری كه دادگاه با توجه به احوال مجرم متناسب بداند. (تبصره ماده 15 قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب 21/07/1361)
 
تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی: تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی واحدهایی هستند كه به قصد ارائه خدمات و انتفاع برای پذیرایی و اقامت مسافران یا میهمانان طبق ضوابط و مقررات این آیین‌نامه به شرح زیر تأسیس شده یا می‌شوند: 1. مهمانخانه (هتل) 2. مهمانسرا 3. زائرسرا 4. متل 5. پانسیون 6. اقامتگاه جوانان 7. اردوگاه ایرانگردی و جهانگردی 8 . تأسیسات ساحلی 9. تأسیسات حمام‌های آب معدنی 10. رستوران درون واحدهای اقامتی فوق‌الذكر 11. واحدهای پذیرایی داخل فرودگاه‌ها و ترمینال‌های مسافربری‌ كشور 12. واحدهای پذیرایی و اقامتی بین راه و مسافرخانه‌هایی كه در مسیرهای  ایرانگردی  و  جهانگردی  خارج  از محدوده خدمات شهری واقع شده است. (ماده 1 آیین‌نامه ایجاد، اصلاح، تكمیل، درجه‌بندی و نرخ گذاری تأسیسات ایرانگردی و نظارت بر فعالیت‌آن‌ها مصوب13/2/1368 هیئت‌وزیران)
 
تأسیسات برق روشنایی: تأسیسات برق روشنایی عبارت از تأسیساتی است كه اساساً به‌منظور تأمین برق روشنایی بهتر یا ناحیه مخصوصی ایجاد شده باشد هر چند كم و بیش مورد استفاده صنعتی هم قرار گیرد. (ماده 16 آیین‌نامه طرز اجرای ماده 17 قانون برنامه عمرانی هفت ساله دوم كشور مصوب 12/11/1338)

تأسیسات برق صنعتی: تأسیسات برق روشنایی عبارت از تأسیساتی است كه اساساً به منظور تأمین برق روشنایی بهتر یا ناحیه مخصوصی ایجاد شده باشد هر چند كم و بیش مورد استفاده صنعتی هم قرار گیرد. (ماده 16 آیین‌نامه طرز اجرای ماده 17 قانون برنامه عمرانی هفت ساله دوم كشور مصوب 12/11/1338)
 
تأسیسات زیربنایی و شریان‌های اصلی و حیاتی: تأسیسات زیربنایی و شریان‌های اصلی و حیاتی كشور آن گروه از مستحدثات هستند كه ضامن تأمین نیازهای اصلی مردم نظیر آب، برق، خطوط انتقال نفت و گاز و ارتباطات بوده و فقدان آن‌ها هنگام وقوع بلایای طبیعی، امر اطلاع‌رسانی، ارتباطات و تأمین نیازهای نخستین مصیبت‌دیدگان را دچار اختلال می‌سازد. سدها، پل‌ها و تونل‌های بزرگ واقع در مسیر شریان‌های ارتباطی اصلی، ایستگاه‌های تقویت فشار آب و گاز و خطوط انتقال آب و برق از جمله این تأسیسات زیربنایی به حساب می‌آیند. (بند پ ماده 1 از آیین‌نامه اجرایی بند م تبصره 13 قانون بودجه سال 1379 كل كشور مصوب 26/4/1379 هیئت وزیران)
 
تأسیسات عمل‌آوری: عبارت است از مكان، كارگاه، كارخانه یا شناوری كه در آن یك یا چند نوع عملیات عمل‌آوری انجام می‌شود. (بند 7 ماده 1 از آیین‌نامه اجرایی حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران مصوب 5/2/1378 هیئت وزیران)

تاكسی: تاكسی عبارت از وسیله نقلیه‌ای - اعم از سواری،‌ استیشن یا هر خودروی مناسب دیگر - است كه دارای مشخصات معین شده در این آیین‌نامه است و با امتیاز بهره‌برداری كه توسط شهرداری صادر می‌گردد، به صورت یكی از سرویس‌های تاكسی شهری به جابه‌جایی مسافر در درون شهر می‌پردازد. تبصره - انواع سرویس‌های تاكسی شهری كه با عناوین، رنگ‌ها و فرم‌های گوناگون نظیر نارنجی و فرودگاه كه با وسایل نقلیه سواری، استیشن یا خودروی مناسب دیگر یا آژانس مشغول به كار هستند، مشمول این آیین‌نامه هستند. (ماده 2 آیین‌نامه اجرایی الحاق یك تبصره به ماده واحده قانون راجع به تمركز امور مربوط به تاكسیرانی شهر تهران زیر نظر شهرداری تهران مصوب 28/3/1359 شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران مصوب 10/8/1374 هیئت وزیران)
 
تالاب: تالاب، اعم از اراضی مرداب، باتلاق یا آب بندان طبیعی كه سطح آن در حداكثر ارتفاع آب از پنج هكتار كم‌تر نباشد. (بند ج ماده 1 از قانون اراضی مستحدث و ساحلی مصوب 29/4/1354)
 
تالوگ: عبارت است از خط میانه كانال اصلی قابل كشتیرانی در پایین‌ترین سطح قابلیت كشتیرانی. (بند 9 از آیین‌نامه اجرایی قانون حفظ و تثبیت كناره و بستر رودخانه‌های مرزی مصوب 18/12/1363 هیئت وزیران)

تأمین:‌ تأمین در این قانون عبارت است از توقیف اموال اعم از منقول و غیرمنقول. (ماده 121 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب 21/1/1379)
 
تأمین: تأمین عبارت است از توقیف اموال منقول و غیرمنقول. (ماده 14 قانون تأمین مدعی به مصوب 26/12/1308)

تأمین اعتبار: تأمین اعتبار عبارت است از اختصاص دادن تمام یا قسمتی از اعتبار مصوب برای هزینه معین. (ماده 18 قانون محاسبات عمومی كشور مصوب 1/6/1366)

تأمین اعتبار: تأمین اعتبار عبارت است از تخصیص تمام یا قسمتی از اعتبار برای هزینه معین. (ماده 13 قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)

تأمین اعتبار: تأمین اعتبار عبارت است از تخصیص تمام یا قسمتی از اعتبار برای هزینه معین. (ماده 8 آیین‌نامه مالی دانشگاه‌ها مصوب 30/3/1363)

تأمین دلیل: مقصود از تأمین دلیل در این موارد فقط ملاحظه و صورت‌برداری از این‌گونه دلایل است. (ماده 149 از قانون آیین‌دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب 21/1/1379)

تأمین دلیل: در مواردی كه تحقیق محلی و استطلاع از مطلعین و استعلام از كارشناسان یا استفاده از قراین و امارات موجوده در محل یا استفاده از دلایلی كه در نزد طرف یا غیر است اقتضا دارد یا  مستند دعوی دفاتر بازرگانی و امثال آن است اشخاصی كه ظنین هستند بر این‌كه استفاده از دلایل مذكور بعدها متعذر یا متعسر خواهد شد می‌توانند از دادگاه درخواست تأمین آن‌ها را بنمایند و مقصود از تأمین در این موارد فقط ملاحظه و صورت ثبت برداشتن این‌گونه دلایل است – تأمین دلیل نسبت به دلایل موجود نزد طرف یا غیر در صورتی به عمل می‌آیدكه از طرف آن‌ها امتناع و معارضه نگردد. (ماده 315 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 25/6/1318)

تأمین دلیل: مقصود از تأمین دلایل حفظ آن است و به هیچ وجه دلالت نمی‌كند بر این كه دلایلی كه تأمین شده حتماً در حین محاكمه مدرك ادعای صاحب آن خواهد بود یا دلایل تأمین شده حتماً معتبر خواهد بود. (ماده 66 قوانین موقتی اصول محاكمات حقوقی مصوب 18/08/1290)
 
تبدیل تعهد: تبدیل تعهد در موارد ذیل حاصل می‌شود: 1- وقتی‌كه متعهد و متعهدله به تبدیل تعهد اصلی به تعهد جدیدی كه قائم مقام آن می‌گردد به سببی از اسباب تراضی نمایند در این صورت متعهد نسبت به تعهد اصلی بری می‌شود. 2- وقتی كه شخص ثالث با رضایت متعهدله قبول كند كه دین متعهد را ادا نماید. 3- وقتی كه متعهدله مافی‌الذمه متعهد را به كسی دیگر منتقل نماید. (ماده292 قانون مدنی)
 
تبعه ایران: اشخاص ذیل تبعه ایران محسوب می‌شوند: 1- كلیه ساكنین ایران به استثنای اشخاصی‌كه تبعیت خارجی آن‌ها مسلم باشد. تبعیت خارجی كسانی مسلم است‌كه مدارك تابعیت آن‌ها مورد اعتراض دولت ایران نباشد. 2-‌كسانی‌كه پدر آن‌ها ایرانی است اعم از این كه در ایران یا در خارجه متولد شده باشند. 3- كسانی‌كه در ایران متولد شده و پدر و مادر آنان غیرمعلوم باشد. 4-‌كسانی كه در ایران از پدر و مادر خارجی‌كه یكی از آن‌ها در ایران متولد شده به‌وجود آمده‌اند. 5- كسانی‌كه در ایران از پدری‌كه تبعه خارجه است به‌وجود آمده و بلافاصله پس از رسیدن به سن هیجده سال تمام لااقل یك سال دیگر در ایران اقامت‌كرده باشند و الا قبول شدن آن‌ها به تابعیت ایران بر طبق مقرراتی خواهد بود‌كه مطابق قانون برای تحصیل تابعیت ایران مقرر است. 6- هر زن تبعه خارجی‌كه شوهر ایرانی اختیاركند. 7-  هر تبعه خارجی‌كه تابعیت ایران را تحصیل‌كرده باشد. تبصره – اطفال متولد از نمایندگان سیاسی و قنسولی خارجه مشمول فقره 4 و 5 نخواهند بود. (ماده 976 قانون مدنی)

تبعه ایران: اشخاص ذیل تبعه ایران محسوب می‌شوند: 1- كلیه ساكنین ایران به استثنای اشخاصی‌كه تبعیت خارجی آن‌ها مسلم باشد تبعیت خارجی‌كسانی مسلم است‌كه مدارك تابعیت آن‌ها مورد اعتراض دولت ایران نباشد. 2-‌كسانی‌كه پدر آن‌ها ایرانی است اعم از این‌كه در ایران یا در خارجه متولد شده باشند. 3-‌كسانی‌كه در ایران متولد شده و پدر و مادر آنان غیرمعلوم باشد. 4-‌ كسانی‌كه در ایران از پدر و مادر خارجی‌كه یكی از آن‌ها در ایران متولد شده است به‌وجود آمده‌اند. 5- كسانی‌كه در ایران از پدری‌كه تبعه خارجه است به ‌وجود آمده و پس از رسیدن به  سن هیجده سال تمام در ایران سكونت Domicile داشته باشند. 6- هر زن تبعه خارجه كه شوهر ایرانی اختیار كند. 7- هر تبعه خارجی كه تابعیت ایران را تحصیل كرده باشد. (ماده اول از قانون تابعیت مصوب 14/6/1308)
 
تبعید: محكومین به تبعید باید تحت‌الحفظ به جایی كه محكمه معین می‌كند اعزام شده و در آن‌جا تحت نظر بمانند در صورت تبعید به خارج از مملكت محكوم علیه را باید تحت‌الحفظ تا سر حد برده و از مملكت اخراج شود. (ماده 14 قانون مجازات عمومی مصوب 7/11/1304)

تبعیدگاه: تبعیدگاه مؤسسه‌ای است كه از طرف دولت به منظور نگاهداری مجرمین به عادت تأسیس‌گردیده است. (قسمت ‌اخیر ماده 5 از قانون اقدامات تأمینی مصوب 12/2/1339)
 
تجربه: عبارت از شناسایی و راهبری اكتسابی است كه در انجام كاری به مرور زمان و حین انجام خدمت به دست می‌آید. (بند ر ماده 1 آیین‌نامه حقوق و دستمزد كاركنان سازمان‌های مناطق آزاد تجاری صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب 19/1/1375 هیئت وزیران)
 
تحجیر: شروع در احیا از قبیل سنگ چیدن اطراف زمین یا كندن چاه و غیره تحجیر است و موجب مالكیت نمی‌گردد ولی برای تحجیركننده ایجاد حق اولویت در احیا می‌نماید. (ماده 142 قانون مدنی)
 
تحریر تركه: مقصود از تحریر تركه تعیین مقدار تركه و دیون متوفی است. (ماده 206 قانون امور حسبی مصوب 2/4/1319)

تحصیلات كلاسیك: تحصیلات كلاسیك عبارت است از مجموعه معلومات لازم برای تصدی و انجام وظایف هر شغل كه از طریق دوره‌های دبستانی، راهنمایی، دبیرستانی و دانشگاهی به دست می‌آید. ملاك تخصیص امتیاز و تعیین درجات این عامل بستگی به میزان و محل تحصیل و ارتباط رشته تحصیلی مورد نیاز شغل دارد. (2600) امتیاز معادل بیست و شش درصد (26درصد) از كل امتیازها به عامل تحصیلات‌كلاسیك اختصاص‌می‌یابد. (بند الف ماده5 از آیین‌نامه حقوق و دستمزد كاركنان سازمان‌های مناطق آزاد تجاری صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب 19/1/1375 هیئت وزیران)
 
تحویل گیرنده (بار): تحویل گیرنده شخصی است كه به موجب بارنامه حق دریافت بار را دارد. (بند 6 ماده 52 از قانون دریایی مصوب 29/6/1343)
 
تخلفات اداری: تخلفات اداری شامل تخلفات انضباطی و اعمال خلاف اخلاق عمومی است. اعم از این كه ناشی از تقصیر یا قصور متخلف باشد. تقصیر – عبارت است از نقض عمدی قوانین و مقررات اداری. قصور – عبارت است از كوتاهی غیرعمدی در اجرای وظایف اداری. (ماده 8 قانون هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 9/12/1362)
 
تخلفات انضباطی: تخلف‌های انضباطی عبارتند از: تقصیر، قصور: الف) تقصیر عبارت است از نقض عمدی قوانین و مقررات راجع به وظایف اداری. ب) قصور عبارت است از كوتاهی غیرعمدی در اجرای وظایف اداری. (ماده 17 قانون بازسازی نیروی انسانی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت مصوب 5/7/1360)
 
تدلیس: تدلیس عبارت است از عملیاتی كه موجب فریب طرف معامله شود. (ماده 438 قانون مدنی)

تذكر: در كلیه مواردی كه نماینده یا نمایندگان مطابق اصل هشتاد و هشتم (88) قانون اساسی، از رئیس‌جمهور یا وزیر درباره یكی از وظایف آنان حق سؤال دارند، می‌توانند در خصوص موضوع مورد نظر به رئیس‌جمهور و وزیر مسئول كتباً تذكر دهند. رئیس مجلس تذكر را به رئیس‌جمهور یا وزیر مربوط ابلاغ و خلاصه آن را در اولین جلسه علنی آتی مجلس عنوان می‌نماید. (ماده 192 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی مصوب 20/1/1379)
 
تذكره : تذكره سندی است كه از طرف مأمورین صلاحیتدار برای تعیین تابعیت و اجازه مسافرت اتباع ایران به ممالك خارجه و اقامت در ممالك مزبوره یا مسافرت از خارجه به ایران داده می‌شود. (ماده 1 قانون تذكره مصوب 20/10/1311)

ترابری كشوری: منظور از عبارت ترابری كشور مذكور در این قانون و مقررات آن ترابری زمینی و دریایی است. (تبصره 1 ماده1 قانون تغییر نام وزارت راه به وزارت راه و ترابری و تجدید تشكیلات و تعیین وظایف آن مصوب 24/4/1353)
 
تراز پایه: ترازی است‌كه فرض می‌گردد در آن تراز حركت زمین به سازه منتقل می‌گردد یا به‌عنوان تكیه‌گاه سازه در ارتعاش دینامیكی محسوب می‌شود. (از بخش تعاریف آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله، مصوب 17/9/1378 هیئت وزیران)
 
تراكت: مقصود از پلاكارد و تراكت عبارت از هرگونه تبلیغات پارچه‌ای، كاغذی، مقوایی و فلزی است و سیلك نیز از جمله مصادیق و امثال این‌ها است و لیكن نصب هر نوع تابلو كه مشخص كننده محل ستاد انتخاباتی است بلااشكال است. (ماده واحده قانون تفسیر قانون الحاق ماده واحده به قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 6/5/1370 مصوب 14/12/1370)
 
ترانزیت خارجی: ترانزیت خارجی كالا عبارت از سلسله مراحلی است كه طی آن كالایی از مبادی خارجی به مقصد كشور ثالث یا نگهداری آن در مناطق حراست شده و ترتیب حمل تدریجی آن به تقاضای صاحب كالا از قلمرو جمهوری اسلامی ایران از یك نقطه مرزی كشور وارد و مآلا از همان نقطه یا از دیگر نقاط مرزی كشور خارج می‌گردد. (ماده 1 قانون حمل و نقل و عبور كالاهای خارجی از قلمرو جمهوری اسلامی ایران مصوب 22/12/1374)
 
ترانزیت خارجی: ترانزیت خارجی عبارت از این است كه كالای خارجی به منظور عبور از خاك ایران از یك نقطه مرزی كشور وارد و از نقطه مرزی دیگر خارج شود. (ماده 172 از آیین‌نامه اجرایی قانون امور گمركی مصوب 20/1/1351)
 
ترتیب درجات در ژاندارمری: ترتیب درجات در ژاندارمری كل كشور مانند درجات نیروی زمینی خواهد بود به استثنا سرباز و سرباز یكم كه در ژاندارمری ژاندارم و ژاندارم یكم نامیده می‌شود. (تبصره 2 بند 1 لایحه قانونی اصلاح مواد 21 و 32 قانون استخدام نیروهای مسلح مصوب 29/8/1358 شورای انقلاب)
 
ترخیصیه كالای عبوری: عبارت است از سند حواله تحویل كالا به صاحب آن یا عبور دهنده كه از سوی متصدی حمل یا نماینده وی به‌عنوان گمرك، با رعایت ضوابط و مقررات مربوط صادر می‌گردد. (بند ث ماده 1 از آیین‌نامه اجرایی قانون حمل و نقل و عبور كالاهای خارجی از قلمرو جمهوری اسلامی ایران مصوب 18/5/1377 هیئت وزیران)
 
ترفیع (سپاه پاسداران): ترفیع عبارت است از نیل به درجه یا رتبه بالاتر برابر مقررات این قانون. (ماده 72 قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب 21/7/1370)
 
ترفیع (ارتش): ترفیع عبارت است از نیل به درجه یا رتبه بالا برابر مقررات این قانون. (ماده 63 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 7/7/1366)
 
ترفیع: ترفیع عبارت است از احراز یك پایه بالاتر. (ماده 9 قانون استخدام كشوری مصوب 31/3/1345)
 
ترفیع: عبارت از احراز یك پایه بالاتر از پایه قبلی است. (بند ص ماده 1 از آیین‌‌نامه حقوق و دستمزد كاركنان سازمان‌های مناطق آزاد تجاری صنعتی جمهوری اسلامی ایران 19/1/1375 هیئت وزیران)

ترفیع افتخاری: ترفیع رتبه بر دو قسم است: رسمی و افتخاری. ترفیع رسمی آن است كه شغل معینی كه مقامش یك درجه بالاتر از مقام شغل سابق مستخدمی باشد با مقرری آن شغل و رعایت مدلول ماده (21) و (23) به او رجوع شود. ترفیع افتخاری آن است كه در صورت عدم احتیاج وزارتخانه و نبودن محل برای ارتقا رتبه رسمی پس از شش سال خدمت در رتبه مادون و رعایت مدلول ماده (25) مقام بالاتری به عنوان افتخاری به مستخدمین داده گردد بدون این كه در شغل او تغییری حاصل گردد ولی مقرری مستخدم مزبور از حداقل مقرری مقامی كه به ‌طور افتخاری به او داده شده است نباید كم‌تر باشد و مدت خدمت در رتبه افتخاری مثل اشتغال رسمی در آن مقام منظور و در ورقه خدمت قید می‌شود. (ماده 26 قانون استخدام كشوری مصوب 22/9/1301)
 
ترفیع رسمی: ترفیع رتبه بر دو قسم است: رسمی و افتخاری. ترفیع رسمی آن است‌ كه شغل معینی كه مقامش یك درجه بالاتر از مقام شغل سابق مستخدمی باشد با مقرری آن شغل و رعایت مدلول ماده (21) و (23) به او رجوع شود. (از ماده 26 قانون استخدام كشوری مصوب 22/9/1301)
 
تریاك: شیره غلیظ خشخاش (به هر شكل و صورتی‌كه باشد) تریاك خام - تریاك طبی - و تریاك آماده می‌باشد (به استثنای فراورده‌های گالینیگ). (ماده1 قانون الحاق دولت ایران به پروتكل تحدید و تنظیم‌كشت‌ خشخاش و تولید و تجارت بین‌المللی و تجارت عمده مصرف تریاك مصوب 14/8/1336)
 
تسبیب در جنایت: تسبیب در جنایت آن است كه انسان سبب تلف شدن یا جنایت علیه دیگری را فراهم كند و خود مستقیماً مرتكب جنایت نگردد به‌طوری كه اگر نبود جنایت حاصل نمی‌شد مانند آن كه چاهی بكند و كسی در آن بیفتد و آسیب ببیند. (ماده 318 لایحه مجازات اسلامی مصوب 7/9/1370 مجمع تشخیص مصلحت نظام)
 
تسبیب در جنایت: تسبیب در جنایت آن است كه انسان سبب تلف شدن یا جنایت علیه دیگری را فراهم نماید و خود مستقیماً مرتكب جنایت نگردد مانند آن كه چاهی بكند و كسی در آن بیفتد و آسیب ببیند. (ماده 23 قانون مجازات اسلامی مصوب 24/9/1361)
 
تسجیل: تسجیل عبارت است از تعیین میزان بدهی قابل پرداخت به موجب اسناد و مدارك اثبات كننده بدهی. (ماده 20 قانون محاسبات عمومی كشور مصوب 1/6/1366)
 
تسجیل: تسجیل عبارت است از تعیین میزان بدهی قابل پرداخت به موجب اسناد مثبته. (ماده 15 قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)

تسلیم (مبیع): تسلیم عبارت است از دادن مبیع به تصرف مشتری به نحوی كه متمكن از انحا تصرفات و انتفاعات باشد و قبض عبارت است از استیلا مشتری بر مبیع. (ماده 367 قانون مدنی)
 
تشخیص: تشخیص،‌ عبارت است از تعیین و انتخاب كالا و خدمات و سایر پرداخت‌هایی كه تحصیل یا انجام آن‌ها برای نیل به اجرای برنامه‌های دستگاه‌های اجرایی ضروری است. (ماده 17 قانون محاسبات عمومی كشور مصوب 1/6/1366)
 
تشخیص: تشخیص عبارت است از تعیین و انتخاب كالا و خدمت‌ها و سایر پرداخت‌ها كه تحصیل یا انجام آن‌ها برای نیل به هدف‌های وزارتخانه یا مؤسسه ضروری است. (ماده 12 قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)
 
تشخیص: تشخیص خرجی كه بر خزانه دولت تحمیل می‌شود فقط راجع به وزرا یا اشخاصی است كه از طرف وزرا مخصوصاً مجاز به این امر هستند مراد از تشخیص آن است كه میزان بدهی دولت پس از رسیدگی به اسناد در برابر هر یك از داینین معین گردد اسناد تشخیص قرض باید حاوی دلایل حقوق داینین دولت بوده و به ترتیبی كه قواعد مخصوصه هر اداره معین می‌نماید نوشته شده باشد. (ماده 28 قانون محاسبات عمومی مصوب 10/12/1312)
 
تشخیص: تشخیص خرجی‌كه  بر خزانه دولت تحمیل‌ می‌شود فقط راجع به وزرا یا اشخاصی است‌كه از طرف وزرا مخصوصاً مجاز به این امر هستند مراد از تشخیص آن است‌كه میزان بدهی ‌دولت پس از رسیدگی به اسناد در برابر هر یك از داینین معین گردد اسناد تشخیص قرض باید حاوی دلایل حقوق داینین دولت بوده به ترتیبی كه قواعد مخصوصه هر اداره معین می‌كند نوشته شده باشد. (ماده 30 قانون محاسبات عمومی مصوب 3/12/1289)
 
تشخیص: تشخیص عبارت است از تعیین و انتخاب‌كالای خدمات و سایر پرداخت‌ها كه تحصیل یا انجام آن‌ها برای نیل به هدف‌های دانشگاه ضروری است. (ماده 7 آیین‌نامه مالی دانشگاه‌ها مصوب30/3/1363 هیئت وزیران)
 
تشریفات غیرقطعی‌گمركی: عملیاتی كه از طرف گمرك نسبت به اظهارنامه و كالای مربوط به آن انجام و منتهی به صدور پروانه گمركی در موارد بندهای یك تا چهار این ماده می‌گردد تشریفات قطعی گمركی و در مورد بند پنجم تشریفات غیرقطعی گمركی نامیده می‌شود. (تبصره 1 ماده 19 از قانون امور گمركی مصوب 30/3/1350)

تشریفات قطعی گمركی: عملیاتی كه از طرف گمرك نسبت به اظهارنامه و كالای مربوط به آن انجام و منتهی به صدور پروانه گمركی در موارد بندهای یك تا چهار این ماده می‌گردد تشریفات قطعی گمركی و در مورد بند پنجم تشریفات غیرقطعی گمركی نامیده می‌شود. (تبصره 1 ماده 19 از قانون امور گمركی مصوب 30/3/1350)
 
تشكل (دانش‌آموزی): به مجموعه‌ای از دانش‌آموزان كه فعالیت‌های تعریف شده‌ای را به صورت داوطلبانه، مستمر، فراگیر و مصوب اعم از دولتی و غیردولتی در عرصه‌های مختلف اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی، هنری، سازندگی، ورزشی، علمی، دفاعی و امدادی و غیره به صورت سازمان یافته در داخل یا به صورت مكمل در خارج از مدارس فعالیت‌ می‌نمایند تشكل نامیده می‌شود. (بند 1-2 ماده 1 آیین‌نامه شورای هماهنگی تشكل‌های دانش‌آموزی مصوب 4/3/1378 شورای عالی انقلاب فرهنگی)
 
تشكل اسلامی (دانشگاهیان): جمعیت مركب از دانشگاهیان است‌كه پس از دریافت مجوز رسمی فعالیت از مرجع ذی‌صلاح (هیئت نظارت دانشگاه - مصرح در فصل سوم این آیین‌نامه) در جهت تحقق اهداف اسلامی و ارزش‌های انقلاب و نظام اسلامی مصرح در چارچوب قانون اساسی و این آیین‌نامه فعالیت می‌نماید. (بند 3-1 ماده 3 از آیین‌نامه تشكل‌های اسلامی دانشگاهیان مصوب 9/6/1378 شورای عالی انقلاب فرهنگی)
 
تصدیق شدگان: مراد از تصدیق‌شدگان كسانی هستند كه لااقل دو نفر از مراجع تقلید اهلیت و لیاقت آنان را برای قضاوت و رسیدگی به امور شرعیه تصدیق كرده باشد. (تبصره ماده 42 قانون محاضر شرعیه و حكام صلحیه مصوب 24/5/1290)

تصرف: مقصود از تصرف تصرف به‌عنوان مالكیت است یا وقفیت خواه بدون واسطه باشد و خواه به واسطه مستأجر و مباشر و امثال آن. (تبصره 2 ماده 15 از قانون راجع به دعاوی اشخاص نسبت به املاك واگذاری مصوب 12/3/1321)
 
تصفیه تركه: مقصود از تصفیه تركه تعیین دیون و حقوق بر عهده متوفی و پرداخت‌ آن‌ها و خارج كردن مورد وصیت از ماترك است. (ماده260 قانون امور حسبی مصوب2/4/1319)
 
تصمیم‌گیری: عبارت از انتخاب یك امر از بین امور مختلف است. (بند غ ماده 1 آیین‌نامه حقوق و دستمزد كاركنان سازمان‌های مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب 19/1/1375 هیئت وزیران)
 
تعدد جرم: هرگاه فعل واحد دارای عناوین متعدد جرم باشد مجازات جرمی داده می‌شود كه جزای آن اشد است. (ماده 31 قانون مجازات عمومی مصوب 7/3/1352)
 
تعدد جرم: هرگاه فعل واحد دارای عناوین متعدده جرم باشد مجازات جرمی داده می‌شود كه جزای آن اشد است. (ماده 31 قانون مجازات عمومی مصوب 7/11/1304)
 
تعدی: تعدی تجاوز نمودن از حدود اذن یا متعارف است نسبت به مال یا حق دیگری. (ماده 951 قانون مدنی)
 
تعریف اشیای پیدا شده: تعریف اشیای پیدا شده عبارت است از نشر و اعلان برحسب مقررات شرعی به نحوی كه بتوان گفت كه عادتاً به اطلاع اهالی محل رسیده است. (ماده 164 (ماده 6) قانون اصلاح موادی از قانون مدنی مصوب 14/8/1370)
 
تعریف اشیای پیدا شده: تعریف اشیای پیدا شده عبارت است از نشر و اعلان برحسب مقررات شرعی به نحوی كه بتوان گفت كه عادتاً به اطلاع اهالی محل رسیده است. (ماده 164 قانون اصلاح موادی از قانون مدنی مصوب 8/10/1361)
 
تعریف اشیای پیدا شده: تعریف اشیای پیدا شده عبارت است از نشر و اعلان برحسب مقتضیات وقت و محل به نحوی كه عادتاً به اطلاع اهالی محل برسد. (ماده 164 قانون مدنی)
 
تعزیر: تعزیر، تأدیب یا عقوبتی است كه نوع و مقدار آن در شرع تعیین نشده و به نظر حاكم واگذار شده است از قبیل حبس و جزای نقدی و شلاق كه میزان شلاق باید از مقدار حد كم‌تر باشد. (ماده 16 لایحه مجازات اسلامی مصوب 7/9/1370)
 
تعزیرات: تعزیرات، تأدیب یا عقوبتی است كه نوع و مقدار آن در شرع تعیین نشده و به نظر حاكم واگذار شده است از قبیل حبس و جزای نقدی و شلاق كه باید از مقدار حد كم‌تر باشد. (ماده 11 قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب 21/7/1361)

تعزیرات شرعی: تعزیرات شرعی عبارت است از مجازاتی كه در شرع مقدس اسلام برای ارتكاب فعل حرام یا ترك واجب بدون تعیین نوع و مقدار مجازات، مقرر گردیده و ترتیب آن به شرح مندرج در قانون مجازات اسلامی می‌باشد. (تبصره 1 ماده 2 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوب 28/6/1378)
 
تعقیب جزایی: كارشناسانی كه تحت تعقیب جزایی برای جرائم مذكور در شق 5 از ماده 2 قرار بگیرند از شغل كارشناسی رسمی معلق می‌شوند مقصود از تعقیب جزایی صدور ادعانامه است. (ماده 4 قانون راجع به كارشناسان رسمی مصوب 23/11/1317)
 
تعلیق: خواستن تمیز حكم موجب تعلیق اجرای آن است تعلیق عبارت است از موقوف الاجرا ماندن حكم تا ختم محاكمه در دیوان تمیز. (ماده 444 قوانین موقتی محاكمات جزایی (آیین‌دادرسی كیفری) مصوب 30/5/1291)
 
تعهد: تعهد از نظر این قانون عبارت است از ایجاد دین بر ذمه دولت ناشی از: الف) تحویل كالا یا انجام دادن خدمت. ب) اجرای قراردادهایی كه با رعایت مقررات منعقد شده باشد. ج) احكام صادر شده از مراجع قانونی و ذی‌صلاح. د) پیوستن به قراردادهای بین‌المللی و عضویت در سازمان‌ها یا مجامع بین‌المللی با اجازه قانون. (ماده 19 قانون محاسبات عمومی كشور مصوب 1/6/1366)

تعهد: تعهد عبارت است از الزاماتی بر ذمه دولت ناشی از: الف) تحویل كالا یا انجام دادن خدمت. ب) اجرای قراردادهایی كه با رعایت قوانین و مقررات منعقد می‌شود. ج) احكام صادر شده از مراجع قانونی و ذی‌صلاحیت. د) پیوستن به قراردادهای بین‌المللی و عضویت در سازمان‌ها یا مجامع بین‌المللی با اجازه قانون. (ماده 14 از قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)
 
تعهد اعتبار: مقصود از این كه اعتباری تعهد شده این است كه كار و خدمتی انجام و یا اموالی به تصرف دولت درآمده و بدین وسایل دینی برای دولت ایجاد شده باشد. (تبصره ماده 37 قانون محاسبات عمومی مصوب 10/12/1312)
 
تعهد اعتبار: تعهد عبارت است از الزاماتی بر ذمه دانشگاه ناشی از: الف) تحویل كالا یا انجام خدمت. ب) اجرای قراردادهایی كه با رعایت قوانین و مقررات منعقد می‌شود. ج) پیوستن به قراردادهای بین‌المللی و عضویت در سازمان‌ها یا مجامع بین‌المللی با اجازه قانونی. (ماده 9 آیین‌نامه مالی دانشگاه‌ها مصوب 30/3/1363 هیئت وزیران)
 
تغییر مكان نسبی طبقه: تغییر مكان جانبی یك كف نسبت به كف پایین آن. (از بخش تعاریف آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله مصوب17/9/1378) هیئت وزیران)
 
تفاهم‌نامه: توافقی است كه زمینه همكاری دولت جمهوری اسلامی ایران یا یكی از دستگاه‌های دولتی با طرف‌های خارجی را مشخص می‌نماید: بدون آن كه تعهد حقوقی جهت انجام برای دستگاه دولتی ایجاد نماید. (ماده 1 آیین‌نامه چگونگی تنظیم و انعقاد توافق‌های بین‌المللی مصوب 13/2/1371 هیئت وزیران)
 
تفریط: تفریط عبارت است از ترك عملی كه به موجب قرارداد یا متعارف برای حفظ مال غیرلازم است. (ماده 952 قانون مدنی)
 
تقصیر: تخلفات اداری شامل تخلفات انضباطی و اعمال خلاف اخلاق عمومی است اعم از این كه ناشی از تقصیر یا قصور متخلف باشد. تقصیر – عبارت است از نقض عمدی قوانین و مقررات اداری. (ماده 8 قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 25/12/1365)
 
تقصیر: تخلفات اداری شامل تخلفات انضباطی و اعمال خلاف اخلاق عمومی است. اعم از این كه ناشی از تقصیر یا قصور متخلف باشد. تقصیر – عبارت است از نقض عمدی قوانین و مقررات اداری. (ماده 8 قانون هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 9/12/1362)
 
تقصیر: تقصیر اعم است از بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی، عدم مهارت، عدم رعایت نظامات دولتی. (تبصره ماده 40 قانون مجازات اسلامی مصوب 24/9/1361)
 
تقصیر: تقصیر عبارت است از نقض عمدی قوانین و مقررات راجع به وظایف اداری. (بند الف ماده 17 قانون بازسازی نیروی انسانی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت مصوب 5/7/1360)
 
تقصیر: تقصیر اعم است از تفریط و تعدی. (ماده 953 قانون مدنی)
 
تقلب: مراد از تقلب مذكور در این ماده عبارت است از ارتكاب اعمالی كه موجبات معافیت مشمول را من غیر حق فراهم یا وسایل آن را تسهیل كند از قبیل اخذ شناسنامه مجدد، استفاده از شناسنامه دیگران، اعمال نفوذ، دادن شهادت كذب، گواهی برخلاف واقع، مكتوم داشتن حقیقت و تحریك كردن و فریب دادن مشمول و نظایر آن‌ها. (تبصره ماده 62 قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 13/02/1350)
 
تقوای اخلاق: عبارت است از مجموعه گرایش‌ها و رفتارهایی كه موجب روابط مطلوب میان همكاران و پیدایش زمینه‌های مناسب برای شكوفایی استعدادها شود. نمونه‌ای از ویژگی‌های تقوای اخلاق در كیفیت رفتار یك مستخدم: - فروتن و متواضع است و از تكبر و خودخواهی دوری می‌كند. – در گفتار و كردارش صداقت دارد و از تملق و تظاهر پرهیز می‌كند. -قابل اعتماد و رازدار است. – از غیبت و بدگویی پرهیز می‌كند. - در اظهار نظر و انجام كارها حب و بغض به خرج نمی‌دهد. – از گفتن سخنان بیهوده و انجام اعمال بی‌مورد می‌پرهیزد. برای آسایش و راحت دیگران كوشش می‌كند. (ضمیمه 1 ضوابط ارزشیابی شایستگی و استعداد مستخدمان رسمی مصوب 18/1/1361 هیئت وزیران)
 
تقوای خدمت: عبارت است از: مجموعه گرایش‌ها و كوشش‌هایی كه موجب حسن خدمت و بهبود انجام وظایف و مسئولیت‌ها گردد. (ضمیمه ضوابط ارزشیابی شایستگی و استعداد مستخدمین رسمی مصوب 18/1/1361 هیئت وزیران)
 
تقویم ابنیه و اشجار: زوجه از قیمت ابنیه و اشجار ارث می‌برد و نه از عین آن‌ها و طریقه تقویم آن است كه ابنیه و اشجار با فرض استحقاق بقا در زمین بدون اجرت تقویم می‌گردد. (ماده 947 قانون مدنی)
 
تقویم مدعی به: تقویم مدعی به به طریق ذیل به عمل می‌آید: 1- اگر مدعی به وجه باشد قیمت آن عبارت است از مبلغ معین در عرضحال. 2- در دعاوی چند نفر مدعی كه هر یك یك قسمت از كل را مطالبه می‌نمایند قیمت مدعی به مساوی است با حاصل جمع تمام قسمت‌هایی كه مطالبه می‌شود. 3- در دعاوی راجعه به منافع و حقوقی كه باید به مواعد معینه استیفا یا پرداخته گردد قیمت مدعی به حاصل جمع تمام اقساط و منافعی است كه مدعی به را ذی‌حق در مطالبه آن می‌داند. در صورتی كه حق مزبور محدود به زمان معین نبوه یا مادام‌العمر باشد قیمت مدعی به مساوی است با حاصل جمع منافع ده ساله یا آن‌چه را كه در ظرف ده سال باید استیفا كند. 4- در دعاوی راجعه به اموال غیروجه و حقوق مالی قیمت مدعی به مبلغی است كه مدعی در عرضحال معین كرده و مدعی علیه در اولین لایحه خود در محاكمات عادی یا اولین جلسه در محاكمات اختصاری آن را تكذیب نكرده است. در مواردی كه تعیین قیمت مدعی به در ابتداء دعوی ممكن نیست قیمت مدعی به بیش از پنج هزار ریال محسوب است مگر آن‌كه اجمالاً كم‌تر بودن قیمت معلوم باشد. (ماده 84 قانون اصول محاكمات حقوقی و تجاری مصوب 28/10/1314)
 
تكرار جرم: هر كس به موجب حكم دادگاه به مجازات تعزیری یا بازدارنده محكوم شود، چنان‌چه بعد از اجرای حكم مجدداً مرتكب جرم قابل تعزیر گردد دادگاه می‌تواند در صورت لزوم مجازات تعزیری یا بازدارنده را تشدید نماید. (ماده 48 لایحه مجازات اسلامی مصوب 7/9/1370 مجمع تشخیص مصلحت نظام)
 
تكرار جرم: هر كس به موجب حكم قطعی به حبس جنحه‌ای یا جنایی محكوم شده و از تاریخ قطعیت حكم تا زمان اعاده حیثیت یا شمول مرور زمان مرتكب جنحه یا جنایت دیگری بشود مشمول مقررات تكرار جرم خواهد بود. (ماده 24 قانون مجازات عمومی مصوب 7/3/1352)
 
تكنسین تجربی دندان: تكنسین تجربی لابراتواری دندان به شخصی اطلاق می‌شود كه براساس قانون تعیین وضع شغلی دندانسازان تجربی مصوب 22/2/1364 مجلس شورای اسلامی و برابر این آیین‌نامه در امتحانات پیش‌بینی شده در قانون شركت نموده و از عهده امتحانات مذكور برآمده و مدرك تكنسین تجربی لابراتواری دندان را جهت اشتغال در لابراتوار دندان (كارگاه دندانسازی) دریافت نماید. (ماده 1 آیین‌نامه اجرایی قانون تعیین وضع شغلی دندانسازان تجربی مصوب 22/2/1364 مجلس شورای اسلامی مصوب 18/12/1364 هیئت وزیران)
 
تمرد به مأمورین دولت: هرگونه حمله یا مقاومتی كه با علم و آگاهی نسبت به مأمورین دولت در حین انجام وظیفه آنان به عمل آید تمرد محسوب می‌شود.... (از ماده 607 از كتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) مصوب 02/03/1375)
 
تمرد به مأمورین دولت: هرگونه حمله یا مقاومتی كه با اقدام عملی به طور تجری نسبت به مأموران دولت در حین انجام وظیفه آن‌ها به عمل آید تمرد محسوب می‌شود. (از ماده 160 قانون مجازات عمومی مصوب 7/11/1304)
 
تمیز: مقصود از تمیز تدقیق در حكمی است كه تمیز شده و در صورت توافق حكم مذكور با قوانین و اصول محاكمه آن حكم ابرام والا نقض می‌شود. (ماده 565 قوانین موقتی اصول محاكمات حقوقی مصوب 18/8/1290)
 
تن: منظور از تن كه در جدول تعرفه ضمیمه این قانون واحد وزن و مأخذ دریافت حقوق گمركی قید گردیده تن متر یك (كه معادل هزار كیلوگرم) است است. (ماده 3 قانون اصلاح تعرفه گمركی مصوب 10/4/1377)
 
تن: منظور از تن كه در جدول تعرفه ضمیمه این قانون به‌عنوان واحد وزن و مأخذ دریافت حقوق گمركی قید گردیده تن متریك و منظور از یك كیلو یك هزارم آن است. (ماده 3 قانون تعرفه گمركی مصوب 6/4/1344)
 
تنخواه‌گردان استان: تنخواه‌گردان استان عبارت است از وجهی كه خزانه از محل اعتبارات مصوب به منظور ایجاد تسهیلات لازم در پرداخت هزینه‌های جاری و عمرانی دستگاه‌های اجرایی محلی تابع نظام بودجه استانی در اختیار نمایندگان خزانه در مركز هر استان قرار می‌دهد. (ماده 25 قانون محاسبات عمومی كشور مصوب 1/6/1366)
 
تنخواه‌گردان پرداخت: تنخواه گردان پرداخت عبارت است از وجهی كه از محل تنخواه گردان حسابداری از طرف مدیر امور مالی دیوان محاسبات با تأیید رئیس‌دیوان محاسبات یا مقامات مجاز از طرف ایشان برای انجام برخی از هزینه‌ها در اختیار واحدها یا مأمورینی كه به موجب این قانون و آیین‌نامه‌های اجرایی آن مجاز به دریافت تنخواه گردان هستند قرار می‌گیرد تا به تدریج كه هزینه‌های مربوط انجام می‌شود اسناد هزینه‌ تحویل و مجدداً وجه دریافت دارند. (ماده 5 قانون آیین‌نامه مالی، محاسباتی و معاملاتی دیوان محاسبات كشور مصوب 9/6/1372)

تنخواه گردان پرداخت: تنخواه گردان پرداخت عبارت است از وجهی كه از محل تنخواه گردان حسابداری از طرف ذی‌حساب با تأیید وزیر یا رئیس مؤسسه یا مقامات مجاز از طرف آن‌ها برای انجام برخی از هزینه‌ها در اختیار واحدها یا مأمورانی كه به موجب این قانون و آیین‌نامه‌های اجرایی آن مجاز به دریافت تنخواه‌ گردان هستند قرار می‌گیرد تا به تدریج كه هزینه‌های مربوط انجام می‌شود اسناد هزینه تحویل و مجدداً وجه دریافت دارند. (ماده 27 قانون محاسبات عمومی كشور مصوب 1/6/1366)
 
تنخواه گردان پرداخت: تنخواه‌گردان پرداخت عبارت است از وجهی كه از محل تنخواه گردان حسابداری از طرف ذی‌حساب برای انجام پاره‌ای هزینه‌های جزئی در اختیار جمعدار قرار می‌گیرد تا به تدریج كه هزینه‌های مربوط انجام می‌شود اسناد هزینه تحویل و مجدداً وجه دریافت دارند. (ماده21 قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)

تنخواه‌گردان پرداخت: عبارت از وجهی كه از محل تنخواه‌گردان حسابداری از طرف مدیر امور مالی برای انجام پاره‌ای از هزینه‌ها در اختیار جمعدار قرار می‌گیرد تا به تدریج كه هزینه‌های مربوط انجام می‌شود اسناد هزینه تحویل و مجدداً وجه دریافت دارند (ماده 13 از آئین‌نامه مالی دانشگاه‌ها مصوب 30/3/1363).
 
تنخواه گردان حسابداری: تنخواه گردان حسابداری، عبارت است از وجهی كه خزانه از محل اعتبارات مصوب برای انجام بعضی از هزینه‌های سال جاری و تعهدات قابل پرداخت سال‌های قبل در اختیار مدیر امور مالی قرار می‌دهد تا در قبال هزینه‌ها پرداخت شود و با صدور درخواست وجه مجدداً دریافت گردد. (ماده 12 آیین‌نامه مالی دانشگاه‌ها مصوب 30/3/1363 هیئت وزیران)
 
تنخواه‌گردان حسابداری: عبارت است از وجهی كه خزانه از محل اعتبارات مصوب دیوان محاسبات برای انجام بعضی از هزینه‌های سال جاری و تعهدات قابل پرداخت سال‌های قبل در اختیار مدیر امور مالی دیوان محاسبات قرار می‌دهد تا در قبال حواله‌های صادر شده پرداخت و سپس با ارائه اسناد هزینه جهت تكمیل تنخواه‌گردان درخواست وجه نماید. (ماده 4 قانون آیین‌نامه مالی، محاسباتی و معاملاتی دیوان محاسبات كشور مصوب 9/6/1372)
 
تنخواه‌گردان حسابداری: تنخواه گردان حسابداری عبارت است از وجهی كه خزانه یا نمایندگی خزانه در استان از محل اعتبارات مصوب برای انجام بعضی از هزینه‌های سال جاری و تعهدات قابل پرداخت سال‌های قبل در اختیار ذی‌حساب قرار می‌دهد تا در قبال حواله‌های صادر شده واریز و با صدور درخواست وجه مجدداً دریافت گردد. (ماده 26 قانون محاسبات عمومی كشور مصوب 1/6/1366)
 
تنخواه گردان حسابداری: تنخواه گردان حسابداری عبارت است از وجهی كه خزانه از محل اعتبارات مصوب برای انجام بعضی از هزینه‌های سال جاری و تعهدات قابل پرداخت سال‌های قبل در اختیار ذی‌حساب قرار می‌هد تا در قبال حواله‌های صادر شده واریز و با صدور درخواست وجه مجدداً دریافت گردد. (ماده 20 قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)

تنخواه گردان خزانه: تنخواه گردان خزانه عبارت است از اعتبار بانكی در حساب درآمد عمومی نزد بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران كه به موجب قانون اجازه استفاده از آن به میزان معین در هر سال مالی برای رفع احتیاجات نقدی خزانه در همان سال به وزارت امور اقتصادی و دارایی داده می‌گردد و منتها تا پایان سال واریز می‌گردد. (ماده 24 قانون محاسبات عمومی كشور مصوب 1/6/1366)
 
تنخواه‌گردان خزانه: تنخواه گردان خزانه عبارت است از اعتبار بانكی در حساب درآمد عمومی نزد بانك مركزی ایران كه به موجب قانون اجازه استفاده از آن به میزان معین برای رفع احتیاجات نقدی خزانه به وزارت دارایی داده می‌شود و منتها تا پایان سال مالی مورد عمل واریز می‌شود. (ماده 19 قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)
 
توافق حقوقی: توافقی است ناشی از روابط بین‌المللی كه به موجب آن، دستگاه دولتی در مقابل دولت، مؤسسه و شركت دولتی خارجی یا مجامع، شوراها و سازمان‌های بین‌المللی، ملتزم به امری شود و دارای آثار و ضمانت اجرای حقوقی باشد. توافق حقوقی در موادی كه نیازمند تصویب مجلس شورای اسلامی باشد، توافق حقوقی تشریفاتی است و در سایر موارد، توافق حقوقی ساده محسوب می‌شود. (از ماده 1 آیین‌نامه چگونگی تنظیم و انعقاد توافق‌های بین‌المللی مصوب 13/2/1371) هیئت وزیران)

توافق نزاكتی: توافقی است ناشی از روابط بین‌المللی كه به موجب آن، دستگاه دولتی تصمیم خود را به تعقیب سیاست‌های معینی اعلام می‌نماید، بدون آن‌كه اثر حقوقی لازم‌الاجرایی بر آن مترتب باشد. (ماده 1 آیین‌نامه چگونگی تنظیم و انعقاد توافق‌های بین‌المللی مصوب 13/2/1371 هیئت وزیران)
 
توانبخشی روانی: توانبخشی روانی عبارت است از مجموعه تدابیر و اقدامات پیگیر و هماهنگ از خدمات پزشكی، اجتماعی و حرفه‌ای كه به صورت روندی تدریجی، ممتد و مرحله‌ای انجام می‌گیرد تا منجر كسب استقلال شخصیت مادی و معنوی توانجو در جامعه شود. (ماده 1 آیین‌نامه اجرایی قانون اجازه پرداخت حق‌الزحمه به بیماران روانی كه در كارگاه‌های حرفه‌ای یا رشته‌های خدماتی به كار گمارده می‌شوند و فروش محصولات كارگاه‌های مذكور مصوب 8/8/1365 مجلس شورای اسلامی مصوب 3/7/1367 هیئت وزیران)
 
توانجوی روانی: معلول روانی كسی است كه به علت بیماری روانی قادر به ایفای نقش‌ها و وظایف فردی، خانوادگی اجتماعی و شغلی خود نباشد. (ماده 2 آیین‌نامه اجرایی قانون اجازه پرداخت حق‌الزحمه به بیماران روانی كه در كارگاه‌های حرفه‌ای یا رشته‌های خدماتی به كار گمارده می‌شوند و فروش محصولات كارگاه‌ها مذكور مصوب 8/8/1365 مجلس شورای اسلامی مصوب 3/7/1367 هیئت وزیران)
 
توده جنگلی: قطعات مجزایی از جنگل یا مرتع مشجری است كه وسعت سطح آن كم‌تر از ده هكتار و حجم درختان جنگلی موجود بیش از سیصد مترمكعب در هكتار باشد. (بند 10 ماده 1 از قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع مصوب 25/5/1346)
 
توطئه: توطئه وقتی تحقق پیدا می‌كند كه تصمیم انجام عمل در اثر تبانی بین دو نفر یا بیش‌تر اتخاذ شده باشد. (ماده 320 قانون دادرسی و كیفر ارتش مصوب 4/10/1318)
 
توقف به منظور‌های غیرتجاری: توقف به منظورهای غیرتجاری عبارت است از فرود آمدن  به  هر  منظوری  غیر  از  گرفتن  بار  پیاده كردن مسافر و بار و پست. (بند د ماده 96 از قانون اجازه  الحاق  دولت  ایران  به  مقررات هواپیمایی كشوری بین‌المللی مصوب 30/4/1328)
 
تولیدات وابسته به پتروشیمی: تولیدات وابسته به صنایع پتروشیمی عبارت است از كلیه تولیداتی كه در جریان تولید فراورده‌های پتروشیمی طبق مفاد ماده یك به آن‌ها نیاز می‌باشد و یا این كه به صورت محصولات جانبی و بازیافتی به‌وجود می‌آید. (تبصره 2 ماده 1 از آیین‌نامه نحوه هماهنگی و تفكیك وظایف وزارت صنایع و وزارت نفت در ارتباط با پتروشیمی مصوب 24/1/1367 هیئت وزیران)

تهیه كننده (داروی تقلبی) : تهیه كننده كسی است كه خود تهیه یا به دستور او داروی تقلبی ساخته می‌شود و مقصود از فروشنده متصدی مسئول است. (تبصره 1 ماده 18 از قانون مربوط به مقررات امور پزشكی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب 29/3/1334