ترمینولوژی (لغتنامه) حقوقی حرف آ
آب آشامیدنی: آب گوارایی است كه عوامل فیزیكی، شیمیایی و بیولوژیكی آن در حد استانداردهای مصوب باشد و مصرف آن عارضه سویی در کوتاه مدت یا دراز مدت در انسان ایجاد نكند. (بند ب از ماده 1 آییننامه بهداشت محیط مصوب 24/4/1371 هیأت وزیران)
آب خالصه: مقصود از آب و زمین خالصه كه در مواد فوق ذكر شده باشد آب و زمینی باشد كه در تصرف دولت باشد و خالصجات انتقالی را كه در حكم املاك اربابی است و همچنین طاحونه‌هایی را كه با آب نهرهای اربابی منشقه از رودخانه‌ها كار می‌نماید شامل نمی‌گردد. (ماده 6 از قانون حق الارض و حق الماء طواحین اربابی واقعه در اراضی خالصه دولتی مصوب 30/3/1301)
آبخیزداری: مدیریت منابع زیست‌محیطی یك آبخیز به نحوی كه به بهترین وجه اهداف مدیریت طرح را برای بهره‌برداری مداوم از این منابع برآورده سازد. (بند 1 از آییننامه اجرای قانون حفظ و تثبیت کناره و بستر رودخانه‌های مرزی مصوب 18/12/1363 هیأت وزیران)
آبراهه: مجرای باریك طبیعی است برای جریان یافتن آب. (بند 2 از آییننامه اجرایی قانون حفظ و تثبیت كناره و بستر رودخانه‌های مرزی مصوب 18/12/1363 هیأت وزیران)
آبزیان: عبارتند از كلیه موجودات زنده اعم از جانوری و گیاهی آب‌های شیرین، شور و لب شور دریا یا موجوداتی كه مراحلی از چرخه زندگی (شامل كلیه مراحل رشد و نمو از قبیل تخم، لارو و نوزادی و غیره) یا مدت زیادی از عمر خود را در آب طی می‌كنند. (بند 1 ماده 1 از آیین نامه اجرایی حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران مصوب 5/2/1378 هیأت وزیران)
آبزیان قابل پرورش: عبارت است از آن دسته از ماهی‌ها، سخت‌پوستان، نرم تنان، گیاهان آبزی كه ارزش اقتصادی و پرورشی دارند. (بند 2 ماده 1 از آییننامه اجرایی حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران مصوب 5/2/1378 هیأت وزیران)
آبزی‌داركردن: عبارت است از رها سازی گونه‌های بومی آبزی كه ذخایر آن از بین رفته یا در حال انقراض است و نیز رها سازی گونه‌های غیربومی به یك منبع جاری یا ساكن از آب‌های داخلی به دلایل زیستی اكولوژیكی یا اقتصادی. (بند 3 ماده 1 از آییننامه اجرایی حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران مصوب 5/2/1378 هیأت وزیران)
آب ساحلی ایران: قسمتی از دریا كه به فاصله شش میل بحری از سواحل ایران از حد پست‌ترین جزر و موازی با آن در طول سواحل ممتد است آب ساحلی ایران محسوب و در این منطقه قسمت‌های واقعه در زیر كف دریا و سطح و بالای آن متعلق به مملكت ایران است به علاوه از لحاظ اجرای بعضی قوانین و قراردادهای مربوطه به امنیت و دفاع و منافع مملكت یا تأمین عبور و مرور بحری منطقه دیگری كه منطقه نظارت بحری نامیده می‌شود و نسبت به آن دولت ... دارای حق نظارت است تا مسافت دوازده میل بحری از حد پست‌ترین جزر و موازی با ساحل امتداد می‌یابد. (ماده اول از قانون تعیین حدود آب‌های ساحلی و منطقه نظارت دولت در دریاها مصوب 24/4/1313)
آبشخور: محل و تأسیساتی است كه در مجاورت رودخانه یا محل مناسب دیگر برای نوشیدن آب چهارپایان از آن استفاده می‌شود. (بند3 از بخش تعاریف آییننامه اجرایی قانون حفظ و تثبیت كناره و بستر رودخانه‌های مرزی مصوب 18/12/1363 هیأت وزیران)
آب‌های ایران: آب‌های ایران عبارت است از كلیه آب‌های داخلی و ساحلی و دریای سرزمینی كه تحت حاكمیت دولت جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. (بند 8 ماده 1 از آییننامه جلوگیری از آلودگی آب مصوب 24/9/1363 هیأت وزیران)
آب‌های پذیرنده: عبارت است از آب‌های سطحی و زیرزمینی از جمله قنوات، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و دریاها كه فاضلاب به آن‌ها تخلیه می‌گردد. (بند 7 ماده 1 از آییننامه جلوگیری از آلودگی آب مصوب 24/9/1363 هیأت وزیران)
آب‌های ساحلی: قسمتی از دریا كه به فاصله شش میل بحری از سواحل ایران از حد پست‌ترین جزر و موازی با آن در طول سواحل ممتد باشد آب ساحلی ایران محسوب و در این منطقه قسمت‌های واقعه در زیر كف دریا و سطح و بالای آن متعلق به مملكت ایران می‌باشد به علاوه از لحاظ اجرای بعضی قوانین و قراردادهای مربوطه به امنیت و دفاع و منافع مملكت یا تأمین عبور و مرور بحری منطقه دیگری که نطقه نظارت بحری نامیده می‌شود و نسبت به آن دولت .... دارای حق نظارت است تا مسافت دوازده میل بحری از حد پست‌ترین جزر و موازی با ساحل امتداد می‌یابد. (ماده اول از قانون تعیین حدود آب‌های ساحلی و منطقه نظارت دولت در دریاها مصوب 24/4/1313)
آثار سمعی و بصری مبتذل: آثار سمعی و بصری مبتذل به آثاری اطلاق می‌گردد كه دارای صحنه‌ها و صور قبیحه بوده و مضمون مخالف شریعت و اخلاق اسلامی را تبلیغ و نتیجه‌گیری كند. (تبصره 1 بند ب ماده 3 از قانون نحوه مجازات اشخاصی كه در امور سمعی و بصری فعالیت‌های غیرمجاز می‌كنند مصوب 24/11/1372)
آثار سمعی و بصری مستهجن: آثار سمعی و بصری مستهجن به آثاری گفته می‌شود که محتوای آن‌ها نمایش برهنگی زن و مرد یا اندام تناسلی یا نمایش آمیزش جنسی باشد. (تبصره 5 بند الف ماده1 از قانون نحوه مجازات اشخاصی كه در امور سمعی و بصری فعالیت‌های غیرمجاز می‌كنند مصوب 24/11/1372)
آثار غیر مکتوب: آثار غیر مكتوب در این مصوبه عبارت است از: الف) انتشارات الكترونیك (كتاب‌های متنی، كتاب‌های تصویر ساكن و متحرك، کتاب‌های گویا و... )، ب) مواد شفاف (میکرو فرم‌ها، اسلاید و ... )، ج) عكس‌ها، پوسترها و نقشه‌ها. (بخش تعریف از مصوبه واسپاری آثار غیر مکتوب به كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران مصوب 21/2/1378، شورای عالی انقلاب فرهنگی)
آثار ملی: كلیه آثار صنعتی و ابنیه و اماکنی که تا اختتام دوره سلسله زندیه در مملکت ایران احداث شده اعم از منقول و غیر منقول با رعایت ماده13 این قانون می‌توان جزء آثار ملی ایران محسوب داشت و در تحت حفاظت و نظارت دولت می‌باشد. (ماده اول از قانون راجع به حفظ آثار ملی مصوب 12/8/1309)
آزادگان: كسانی هستند كه بر اساس گواهی ستاد رسیدگی به امور آزادگان در اسارت دشمنان انقلاب اسلامی ایران بوده‌اند. (بند ب تبصره 1 ماده 1 از قانون نحوه واگذاری سهام دولتی و متعلق به دولت به ایثارگران و كارگران مصوب 12/5/1372)
آزمایشگاه تجزیه خاك و گیاه: كه در این آییننامه آزمایشگاه خاك‌شناسی نامیده می‌شود - واحدی است كه برای استفاده مناسب از كودهای شیمیایی و سایر مواد افزودنی به خاك و بهینه‌سازی اراضی مزروعی، همچنین افزایش عملكرد محصولات زراعی در واحد سطح، نمونه‌های خاك، آب، گیاه و كود را كه در این آییننامه به اختصار نمونه نامیده می‌شود تجزیه كرده و بر اساس نتایج آزمایش‌ها توصیه‌های لازم را ارائه می‌كند. (ماده 2 از آییننامه اجرایی قانون اجازه تأسیس آزمایشگاه‌های تجزیه خاك و گیاه و آزمایشگاه‌های تشخیص آفات و بیماری‌های گیاه توسط بخش تعاونی و خصوصی مصوب 1/8/1373هیأت وزیران)
آزمایشگاه تشخیص آفات و بیماری‌های گیاهی: كه در این آییننامه آزمایشگاه گیاه‌پزشكی نامیده می‌شود - واحدی است كه آفات، عوامل بیماری‌زا و سایر عوامل زیان‌آور برای محصولات كشاورزی و فراورده‌های آن را تشخیص و ابزار و روش‌های مبارزه با آن را توصیه می‌نماید. (ماده 1 از آییننامه اجرایی قانون اجازه تأسیس آزمایشگاه‌های تجزیه خاك و گیاه و آزمایشگاه‌های تشخیص آفات و بیماری‌های گیاه توسط بخش تعاونی و خصوصی مصوب 1/8/1373هیأت وزیران)
آزمایشگاه تشخیصی دامپزشكی: مكانی با فضای مناسب، طبقِ نقشه‌های موجود در سازمان دامپزشكی كشور - و مجهز به لوازم و وسایل فنی و مواد آزمایشگاهی است که در آن آزمایش‌های مجاز تشخیص دامپزشكی انجام می‌شود. (ماده 3 از آییننامه اجرایی ماده10 قانون سازمان دامپزشکی کشور برای صدور پروانه‌های بیمارستان آزمایشگاه، درمانگاه و اشتغال به امور درمانی دامپزشكی مصوب 4/10/1373هیأت وزیران)
آلایش: آلایش به كلیه ضمایم به دست آمده از دام پس از كشتار گفته می‌شود و ممكن است خوراكی یا غیرخوراكی باشد. (تبصره 1 ماده 2 از آییننامه چگونگی كنترل بهداشتی تردد، نقل و انتقال، واردات و صادرات دام زنده و فراورده‌های خام دامی موضوع بند د ماده 3 و بند ب ماده 5 قانون سازمان دامپزشكی كشور مصوب 25/8/1373هیأت وزیران)
آلودگی آب: آلودگی آب عبارت است از تغییر مواد محلول یا معلق یا تغییر درجه حرارت و دیگر خواص فیزیكی و شیمیایی و بیولوژیكی آب در حدی كه آن را برای مصرفی كه برای آن مقرر است مضر یا غیرمفید سازد. (بند 2 ماده 1 از آییننامه جلوگیری از آلودگی آب مصوب 24/9/1363 هیأت وزیران)
آلودگی آب آشامیدنی: آلودگی آب آشامیدنی عبارت است از تغییر خواص فیزیكی، شیمیایی و بیولوژیكی آب به گونه‌ای كه آن را برای مصرف انسان زیان‌آور سازد. (بند پ از آییننامه بهداشت محیط مصوب 24/4/1371هیأت وزیران)
آلودگی محیط زیست: منظور از آلودگی محیط زیست عبارت است از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب یا هوا یا خاك یا زمین به میزانی كه كیفیت فیزیكی، شیمیایی یا بیولوژیك آن را به طوری كه به حال انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان یا آثار یا ابنیه مضر باشد تغییر دهد.(تبصره 2 ماده 191 از قانون مجازات اسلامی مصوب 2/3/1375)
آلودگی محیط زیست: اقدام به هر عملی كه موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم نماید ممنوع است. منظور از آلوده ساختن محیط زیست عبارت است از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب یا هوا یا خاك یا زمین به میزانی كه كیفیت فیزیكی یا شیمیایی یا بیولوژیك آن را به طوری كه زیان‌آور به حال انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان یا آثار و ابنیه باشد تغییر دهد.(ماده 9 از قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 28/3/1353)
آلودگی هوا: اقدام به هر عملی كه موجبات آلودگی هوا را فراهم نماید ممنوع است. منظور از آلودگی هوا عبارت است از وجود و پخش یك یا چند آلوده‌كننده اعم از جامد، مایع، گاز، تشعشع پرتوزا و غیر پرتوزا در هوای آزاد به مقدار و مدتی كه كیفیت آن را به طوری كه زیان‌آور برای انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان یا آثار و ابنیه باشد تغییر دهد. (ماده 2 از قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب 3/2/1374)
آلودگی هوا: عبارت است از وجود یك یا چند آلوده‌كننده در هوایی آزاد به مقدار و مدتی كه كیفیت آن را به طوری كه مضر به حال انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان و یا آثار و ابنیه باشد تغییر دهد. (بند 2 ماده 1 از آییننامه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب 29/4/1354)
آلوده ساختن آب: منظور از آلوده ساختن آب آمیختن مواد خارجی به آب است به میزانی كه كیفیت فیزیكی یا شیمیایی یا بیولوژیكی آن را به طوری كه مضر به حال انسان و چهارپایان و آبزیان و گیاهان باشد تغییر دهد. مواد خارجی به قرار زیر است: مواد نفتی، زغالی، اسید و هرگونه اضعاف كربنی و نفتی مواد مضر شیمیایی اعم از جامد و مایع از هر پالایشگاه یا منبع گازی یا دستگاه‌های رنگ‌كاری و الكل كشی و كارگاه‌ها و كارخانجات شیمیایی و معدنی و صنعتی و مواد غذایی و فاضلاب شهرها. (ماده 56 از قانون آب و نحوه ملی شدن آب مصوب 27/4/1347)
آلوده ساختن محیط زیست: اقدام به هر عملی كه موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم نماید ممنوع است. منظور از آلوده ساختن محیط زیست عبارت است از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب یا هوا یا خاك یا زمین به میزانی كه كیفیت فیزیكی یا شیمیایی یا بیولوژیك آن به طور زیان‌آور به حال انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان یا آثار و ابنیه باشد تغییر دهد. (ماده 9 از قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 28/3/1353)
آماده به خدمت: سربازانی كه پس از رفع احتیاجات قسمت‌ها باقی می‌مانند آماده به خدمت نامیده می‌شوند. (ماده 9 از قانون خدمت نظام وظیفه مصوب 9/3/1317)
آماده‌سازی زمین: آماده‌سازی زمین عبارت از مجموعه عملیاتی است كه مطابق دستورالعمل وزارت مسكن و شهرسازی زمین را برای احداث مسكن مهیا می‌سازد كه شامل موارد زیر می‌باشد: الف) عملیات زیربنایی از قبیل تعیین برو کف، تسطیح و آسفالت معابر، تأمین شبكه‌های تأسیساتی آب و برق، جمع‌آوری و دفع آب‌های سطحی و فاضلاب و غیره. ب) عملیات روبنایی مانند احداث مدارس، درمانگاه، واحد انتظامی، فضای سبز، اداره آتش‌نشانی، اماكن تجاری و نظایر آن. (ماده 22 از آییننامه اجرایی قانون زمین شهری مصوب 24/3/1371،هیأت وزیران)
آمارگیری جاری: منظور آمارگیری‌هایی است كه از روی مدارك گزارش‌ها و فرم‌های مربوط به فعالیت‌های جاری وزارت خانه‌ها و مؤسسات دولتی و شركت‌های دولتی و وابسته به دولت انجام می‌شود. (بند ج ماده 1 از قانون مركز آمار ایران مصوب 10/11/1353)
آمارگیری نمونه‌ای: منظور جمع‌آوری اطلاعات آماری از تعدادی از افراد یا واحدهای جامعه بر اساس روش‌های علمی و آماری است كه نتایج آن قابل تعمیم باشد. (بند ب ماده 1 از قانون مركز آمار ایران مصوب 10/11/1353)
آموزش پودمانی: شكلی از آموزش‌های ضمن خدمت است كه تخصص‌های شغلی در قالب پودمان‌های آموزشی مستقل و جدا از هم به كاركنان آموزش داده می‌شود. هر یک از پودمان‌ها مهارت خاصی را ایجاد می‌نماید و در عین حال در كنار سایر پودمان‌ها منجر به ایجاد یك مهارت جدید و جامع‌تر می‌گردد. (بند ج ماده 1 از آییننامه اجرایی ماده 150 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 6/7/1379هیأت وزیران)
آموزش ضمن خدمت: آموزش‌هایی كه كاركنان در مسیر شغلی خود به منظور متناسب ساختن دانش، مهارت و بینش خود با نیازهای شغل مورد تصدی طی می‌نمایند. (بند الف ماده 1 از آییننامه اجرایی ماده 150 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 6/7/1379هیأت وزیران)
آموزش علمی: عبارت است از آموزش‌هایی كه با توجه به اهداف آموزش‌های دوره متوسطه ضمن تكمیل آموزش‌های عمومی با فراهم آوردن مبانی و زمینه‌های فراگیری علوم نظری، فرد را از طریق تقویت روحیه استدلال و تفكر با مبانی علوم و فنون آشنا و او را برای طی مدارج عالیه آماده می‌سازد. (بند ب ماده 3 از قانون اهداف و وظایف وزارت آموزش و پرورش مصوب 25/11/1366)
آموزش علمی و عملی: (فنی و حرفه‌ای)ـ عبارت است از آموزش‌هایی كه فرد را بر مبنای تعلیم مهارت‌هایی كه جنبه كاربردی و عملی دارد جهت احراز شغل یا حرفه معینی آماده می‌سازد یا بر كارایی و توانایی افراد شاغل به فنون و حرف می‌‌افزاید. (ردیف 2 بند ب ماده 3 از قانون اهداف و وظایف وزارت آموزش و پرورش مصوب 25/11/1366)
آموزش عمومی مردم: در این آییننامه هدف از آموزش عمومی مردم، مجموعه اقداماتی است كه سطح اطلاعات و آگاهی‌های عمومی را برای مقابله با بحران ارتقا می‌بخشند. تهیه و توزیع جزوه‌های اطلاعاتی، پخش برنامه‌های ویژه از طریق رسانه‌های جمعی، بر پایی سمینارها و كارگاه‌های آموزشی به ویژه برای دانش‌آموزان، دانشجویان، كاركنان ادارات و كارگران در كارخانه‌ها، از جمله این اقدامات است. (بند ت ماده 1 از آییننامه اجرایی بند م تبصره 13 قانون بودجه سالی 1379 مصوب 26/4/1379هیأت وزیران)
آموزش فنی و حرفه‌ای: عبارت است از آموزش‌های رسمی یا غیررسمی كه منجر به ایجاد یا افزایش مهارت شغلی می‌گردد و شامل آموزش‌های متوسطه فنی و حرفه‌ای و كار دانش، كاردانی فنی و حرفه‌ای و علمی - كاربردی، ضمن خدمت و مدیریت حرفه‌ای تخصصی و سایر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای کوتاه مدت می‌باشد. (ماده 2 از آییننامه اجرایی، ماده 151 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 11/8/1379هیأت وزیران)
آموزشگاه آزاد فنی و حرفه‌ای: منظور از آموزشگاه‌های آزاد فنی و حرفه‌ای همان مؤسسات كارآموزی موضوع ماده 13 قانون كارآموزی مصوب اردیبهشت ماه 1349 می‌باشد كه در این آموزشگاه‌ها یك یا چند حرفه بر اساس برنامه‌های مصوب مطابق با استانداردهای سازمان آموزش و فنی و حرفه‌ای آموزش داده می‌شود. (ماده 1 از آییننامه نحوه تشكیل و اداره آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای مصوب 6/7/1365هیأت وزیران)
آموزشگاه رانندگی: مؤسسه‌ای است كه بر اساس مقررات این آییننامه تأسیس و از متقاضیان ثبت نام كرده و آموزش‌های رانندگی را در محل‌های تعیین شده به آنان تعلیم می‌دهد. (بند 1 ماده 1 از آییننامه اجرایی آموزشگاه‌های تعلیم رانندگی مصوب 21/1/1362هیأت وزیران)
آموزشگاه فنی و حرفه‌ای آزاد: به مكانی اطلاق می‌شود كه در آن یك یا چند حرفه بر اساس برنامه‌های مصوب و مطابق با استانداردهای سازمان آموزش داده می‌شود و .... (بند 2 ماده 1 از اصلاح آییننامه نحوه تشكیل و اداره آموزشگاه‌های آزاد فنی و حرفه‌ای مصوب 28/1/1379هیأت وزیران)
آموزشگاه‌های آزاد فنی و حرفه‌ای: منظور از آموزشگاه‌های آزاد فنی و حرفه‌ای همان مؤسسات كارآموزی موضوع ماده 13 قانون كارآموزی مصوب اردیبهشت ماه 1349 می‌باشد. (ماده 1 از آییننامه نحوه تشكیل و اداره آموزشگاه‌های آزاد فنی و حرفه‌ای مصوب 2/8/1363هیأت وزیران)
آموزش‌های علمی - كاربـردی: آموزش‌هایی است كه با هدف ارتقا و انتقال دانش كار، ایجاد مهارت‌ها، افزایش بهره‌وری، به هنگام كردن و ارتقای معلومات و تجارب شاغلان، رشد استعدادهای بارز و به فعلیت در آوردن استعدادهای نهفته برای تصدی مشاغل و حرف گوناگون انجام می‌شود تا توانایی افراد را برای انجام دادن كاری كه به آنان محول می‌گردد به سطح مطلوب برساند. (ماده 1 از آییننامه آموزش‌های علمی - كاربردی مصوب 17/11/1374، شورای عالی انقلاب فرهنگی)
آموزش‌های علمی - كاربـردی: آموزش‌هایی است كه با هدف ارتقا و انتقال دانش كار، ایجاد مهارت‌ها، افزایش بهره‌وری، به هنگام كردن و ارتقای معلومات و تجارب شاغلان، رشد استعدادهای بارز و به فعلیت درآوردن استعدادهای نهفته برای تصدی مشاغل و حرف گوناگون، انجام می‌شود، تا توانایی افراد را برای انجام دادن كاری كه به آنان محول می‌گردد به سطح مطلوب برساند. (ماده 1 از آیین نامه شورای عالی آموزش‌های علمی - كاربردی مصوب 14/6/1374، شورای عالی انقلاب فرهنگی)
آموزش‌های علمی - كاربـردی: آموزش‌هایی است كه با هدف و ارتقا و انتقال دانش كار، ایجاد مهارت‌ها، افزایش بهره‌وری، به هنگام كردن و ارتقای معلومات و تجارب شاغلان، رشد استعدادهای بارز و به فعالیت درآوردن استعدادهای نهفته برای تصدی مشاغل و حرف گوناگون، انجام می‌شود، تا توانایی افراد را برای انجام دادن كاری كه به آنان محول می‌گردد به سطح مطلوب برساند. (ماده 1 از آییننامه شورای عالی آموزش‌های علمی - كاربردی مصوب، 20/10/1373، شورای عالی انقلاب فرهنگی)
آموزش‌های علمی - كاربردی: به آموزش‌هایی اطلاق می‌شود كه به قصد ارتقای دانش افراد و ایجاد مهارت‌های لازم و به فعالیت درآوردن استعدادهای نهفته در ایشان تعلیم داده می‌شود و دانش‌آموختگان را برای احراز شغل، حرفه و كسب كار، در مشاغل گوناگون آماده می‌كند و توانایی آنان را برای انجام كاری كه به آنان محول شده است تا سطح مطلوب افزایش می‌بخشد. (ماده 1 از آییننامه تشكیل شورای عالی علمی - كاربردی مصوب 9/11/1369، شورای عالی انقلاب فرهنگی)
آموزش هنر: مقصود از آموزش هنر تمامی فعالیت‌هایی است كه به آموزش كلاسیك و آكادمیك و رسمی هنر مربوط می‌شود و از این بحث آنچه بیش‌تر مورد بررسی قرار می‌گیرد آموزش هنر در مراكز آموزش عالی می‌باشد. بدیهی است كه نگاهی گذرا بر آموزش قبل از دانشگاهی هنر نیز خواهد شد. (بند الف مصوبه مربوط به موافقت اصولی با طرح پیشنهادی برای تقویت رشته‌های هنر مصوب 19/2/1374، شورای عالی انقلاب فرهنگی)
آموزگار: از این به بعد مدرسه ابتدایی دبستان و معلم آن آموزگار، مدرسه متوسطه دبیرستان و معلم آن دبیر، مدرسه صنعتی هنرستان و معلم آن هنرآموز، هر شعبه از مدارس عالی (فاكولته) دانشكده و مجموع شعب عالیه (اونیورسیته) دانشگاه و معلم مدارس عالیه استاد نامیده خواهد شد. (تبصره ماده 1 از قانون اجازه تأسیس دانشسراهای مقدماتی و عالی مصوب 19/12/1312)
آیین دادرسی کیفری: مجموعه اصول و مقرراتی است که برای‌كشف و تحقیق جرائم و تعقیب مجرمان و نحوه رسیدگی و صدور رأی و تجدیدنظر و اجرای احكام و تعیین وظایف و اختیارات مقامات قضایی وضع شده است. (ماده1 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوب 28/6/1378)
آیین دادرسی مدنی: مجموعه اصول و مقرراتی است كه در مقام رسیدگی به امور حسبی و كلیه دعاوی مدنی و بازرگانی در دادگاه‌های عمومی، انقلاب، تجدید نظر، دیوان عالی كشور و سایر مراجعی كه به موجب قانون موظف به رعایت آن هستند به كار می‌رود. (ماده 1 از قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب 21/1/1379)
آیین کار: آیین کار عبارت است از مجموعه قواعد مربوط به روش‌هایی كه در مورد ساخت، تولید، نصب، آزمایش، به كار انداختن یا استفاده از یك كالا یا دستگاه یا ابزار یا وسیله به كار برده می‌شود. (بند ج ماده 2 از قانون مواد الحاقی به قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب 24/9/1349)
