فصل چهارم - تعیین تكلیف اراضی موات
ماده 9 - مالكین اراضی موضوع ماده 2 این آیین‌نامه كه زمین خود را مشمول یك یا چند بند ماده مزبور میدانند مكلفند ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب این آیین‌نامه به محل‌هایی كه وزارت مسكن و شهرسازی تعیین می‌کنند مراجعه نمایند و با تسلیم فتوكپی سند مالكیت زمین و كروكی مربوط تقاضای صدور گواهی مبنی بر موات نبودن زمین خود دریافت دارند.
ماده 10 - افرادی كه بر اساس این قانون خود را مشمول تبصره ذیل ماده یك قانون میدانند باید ظرف مدت 3 ماه از تاریخ تصویب این آیین نامه درخواست خود را منضم به فتوكپی سند مالكیت زمین با كروكی مربوط به محل‌هایی كه وزارت مسكن و شهرسازی تعیین نموده مراجعه و گواهی لازم دریافت نمایند***.
***>>پاورقی: این ماده به موجب ماده 10 آیین‌نامه اصلاحی مصوب 58.10.12 شورای انقلاب اسلامی مندرج در صفحه 247 این مجموعه اصلاح شده همچنین مطابق مصوبه 58.11.13 شورای انقلاب اسلامی مندرج در صفحه 263 این مجموعه 3 تبصره به این ماده الحاق گردیده است.<<
ماده 11 - اراضی موات متعلق به وزارتخانه ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی و مؤسساتی كه شمول حكم مستلزم ذكر نام آنها است نیز در اختیار وزارت مسكن و شهرسازی قرار خواهد گرفت.
تبصره - موقوفات عام كه اسناد مالكیت وقف نامه‌های آنها حاكی از عمران و آبادی در آن باشد احیاء شده محسوب می‌گردد. ولی در هر حال مشمول بند 2 - 5 - این آیین‌نامه خواهد بود و اگر ضروری باشد از این گونه اراضی استفاده‌ای غیر از آنچه در وقف نامه ذكر شده است بشود موافقت هیأت وزیران الزامی است.
ماده 12 - مراد از محدوده قانونی (25 ساله) مذكور در ماده یك قانون لغو مالكیت اراضی موات شهری و كیفیت عمران آن محدودهای است كه بر طبق ضوابطی كه از طرف وزارت مسكن و شهرسازی تهیه می‌شود تعیین شده باشد.
ماده 13 - شهرداری‌ها در موقع صدور پروانه ساختمان برای كسانی كه طبق تبصره ذیل ماده یك قانون می‌خواهند اقدام به عمران نمایند موظف می‌باشند تعهد لازم را از متقاضی اخذ نمایند تا چنانچه بعداً ثابت شود كه واجد شرایط مندرج در تبصره ذیل ماده یك قانون نبوده، تصرف او بر روی زمین تصرف غیر قانونی در تعرض به اموال عمومی تلقی می‌شود و طبق مقررات مربوطه با او رفتار خواهد شد.
ماده 14 - هر گاه شهرداری‌ها به علت ضوابط و مقررات طرح جامع و یا به علل دیگر نتوانند برای متقاضیان پروانه صادر نمایند. وزارت مسكن و شهرسازی باید با درخواست شهرداری‌ها معادل زمین این‌گونه اشخاص از نزدیک‌ترین زمین‌هایی كه به مالكیت دولت درآمده است به آنها واگذار نماید*.
*>>پاورقی: این ماده به موجب ماده 14 آیین‌نامه اصلاحی مصوب 58.10.12 شورای انقلاب اسلامی مندرج در صفحه 247 این مجموعه اصلاح شده است.<<
ماده 15 - در مورد زمین‌هایی كه طبق قانون لغو مالكیت اراضی موات شهری و كیفیت عمران آن و قانون اصلاحی آن به تصرف دولت درآمده است.اعلام وزارت مسكن و شهرسازی برای ابطال اسناد مالكیت و تفكیك آنها و صدور پروانه ساختمانی كافی است و سازمان ثبت اسناد و املاك و شهرداری‌ها مكلف به انجام درخواست وزارت مسكن و شهرسازی خواهند بود.

فصل پنجم - نحوه واگذاری اراضی
ماده 16 - زمین‌هایی كه در داخل محدوده‌های خدماتی شهری به تصرف دولت در می‌آید باید مجاناً برای نیازمندی‌های عمومی شهر اختصاص یابد و در صورتی كه زمین با تشخیص شهرداری محل و تصویب مقامات ذیصلاح شهر مازاد بر نیازمندی‌های عمومی شهر باشد وزارت مسكن و شهرسازی نسبت به واگذاری این گونه زمین‌ها به متقاضیان اقدام خواهد نمود.
ماده 17 - اراضی خارج از محدوده خدماتی شهرها كه در داخل محدوده قانونی است باید از طرف وزارت مسكن و شهرسازی آماده و بر اساس طرح‌های تفصیلی تفكیك شده و زمین‌هایی كه برای نیازمندی‌های عمومی شهر اختصاص یافته مجاناً در اختیار مؤسسات ذیصلاح دولتی قرار گیرد و زمین‌هایی كه به بخش خدماتی خصوصی واگذار می‌شود باید با نظر شهرداری و تصویب مقامات ذیصلاح شهر برای عمران فروخته شود.
ماده 18 - زمین‌هایی كه برای واحدهای مسكونی تك واحدی آماده سازی و تفكیك شده با رعایت اولویت‌های زیر در صورتی كه تعداد متقاضی واجد شرایط بیش از قطعات مورد معامله باشد از طریق قرعه‌کشی به متقاضیان فروخته خواهد شد.
18 - 1 - متقاضی خود و فرزندان تحت تكفل او فاقد واحد مسكونی باشند.*
*>>پاورقی: این بند به موجب آیین‌نامه اصلاحی مصوب 58.10.12 شورای انقلاب اسلامی مندرج در صفحه 247 این مجموعه اصلاح شده است.<<
18 - 2 - تاریخ سكونت و اشتغال در محل مورد تقاضا نباید بعد از فروردین سال 1353 باشد و كسانی كه مدت بیشتری در محل مورد تقاضا سکونت داشته باشند اولویت خواهند داشت.**
**>>پاورقی: مطابق مصوبه 59.2.13 شورای انقلاب اسلام در صفحه 287 این مجموعه تبصره‌ای به بند 2 ماده 18 اضافه شده است.<<
18 - 3 - متقاضی باید امكانات مالی لازم برای ساختمان را تأمین كرده باشد.
ماده 19 - وزارت مسكن و شهرسازی، قیمت زمین‌های آماده شده را بر اساس هزینه متوسط تأسیسات زیربنایی و درصدی بابت سایر هزینه‌های بالاسری آنها و با رعایت نحوه استفاده از مین تعیین و به متقاضیان واجد شرایط واگذار خواهد كرد. جزییات ضوابط و شرایط واگذاری اراضی در هر منطقه را وزارت مسكن و شهرسازی با همكاری شهرداری محل تعیین و به اطلاع عموم خواهد رسانید.
ماده 20 - در زمین‌هایی كه ساختمان بیش از یك واحد مجاز می‌باشد (آپارتمان سازی) متقاضیان احداث آپارتمان می‌توانند به صورت گروهی با وکالت رسمی یك نفر با رعایت طرح جامع و تفضیلی شهر و مفاد ماده 18 این آیین‌نامه نسبت به احداث ساختمان اقدام نمایند.
ماده 21 - شرکت‌های رسمی تأمین مسكن كه شرایط و صلاحیت آنها طبق ضوابطی باشد كه از طرف وزارت مسكن و شهرسازی تعیین شده است می‌توانند درخواست زمین نموده و اقدام به احداث آپارتمان و یا خانه تك واحدی نموده و طبق قیمتی كه بیش از قیمتی كه وزارت مسكن و شهرسازی تعیین می‌کند نباشد نسبت به فروش آنها اقدام نمایند***.
***>>پاورقی: مطابق آیین‌نامه اصلاحی مصوب 58.10.12 شورای انقلاب اسلامی مندرج در صفحه 247 این مجموعه تبصره‌ای به ماده 21اضافه شده است.<<
ماده 22 - واگذار قطعی زمین موقعی انجام خواهد گرفت كه گواهی پایان عملیات ساختمانی از طریق مراجع ذیصلاح صادر شده باشد.
ماده 23 - تاریخ اجرای این آیین‌نامه توسط وزارت مسكن و شهرسازی در هر شهر تعیین و اعلام خواهد شد.

اصلاح آیین نامه قانون لغو مالكیت اراضی موات شهری و كیفیت عمران آن
«12/10/1358»
شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ 1358.10.12 بنا به پیشنهاد شماره 1.12446 مورخ 58.10.12 وزارت مسكن و شهرسازی،مراتب زیر را به عنوان اصلاحیه آیین‌نامه قانون لغو مالكیت اراضی موات شهری و كیفیت عمران آن تصویب نمودند:

ماده 10 ـ افرادی كه بر اساس این قانون خود را مشمول تبصره ذیل ماده یك قانون میدانند باید ظرف سه ماه از تاریخ اجرای این آیین‌نامه درخواست خود را منضم به فتوكپی سند مالكیت زمین و كروكی مربوط به محل‌هایی كه وزارت مسكن و شهرسازی تعیین نموده تسلیم و گواهی لازم دریافت نمایند تفكیك این گونه اراضی ممنوع است. در صورت عدم مراجعه در مهلت مقرر و عدم صدور گواهی زمین به تصرف دولت در می‌آید.

ماده 14 ـ هر گاه شهردارهای به علت ضوابط و مقررات طرح جامع و تفصیلی و یا به علل دیگر نتوانند برای متقاضیان پروانه صادر نمایند وزارت مسكن و شهرسازی باید به درخواست شهرداری‌ها یك قطعه زمین در حد نصاب تفكیك مجاز شهرداری‌ها از زمین‌هایی كه به تصرف دولت درآمده به مالکین واجد شرایط به طور رایگان ضمن انتقال سند مالكیت زمینی كه در طرح قرار می‌گیرد به نام وزارت مسكن و شهرسازی واگذار نماید.

بند 18 ـ 1 ماده 18 ـ متقاضی و افراد تحت تكفل او فاقد واحد مسكونی و زمین باشند.

ماده 21- تبصره ـ شرکت‌های تعاونی مسكن و كارخانجات و کارگاه‌های تولیدی كه تعهد نمایند در زمین مورد واگذاری برای اعضاء و كاركنان خود طبق ضوابط وزارت مسكن و شهرسازی خانه‌سازی نموده و به آنها واگذار نمایند مشمول مفاد ماده 21 خواهند بود.

ماده 6: 6 ـ 1 ـ در شهرهایی كه برابر سرشماری سال 1355 كمتر از پنجاه هزار نفر جمعیت دارند از تاریخ اعلام قبول درخواست گواهی مهلت عمران 6 سال می‌باشد.

ماده 6:6 ـ 2 ـ در شهرهایی كه برابر سرشماری سال 1355 بیش از پنجاه هزار نفر و كمتر از دویست هزار نفر جمعیت دارند از تاریخ اعلام قبول درخواست گواهی مهلت عمران 5 سال می‌باشد
ماده 6:6 ـ 3 ـ در شهرهایی كه برابر سرشماری سال 1355 بیش از دویست هزار نفر جمعیت دارند از تاریخ اعلام قبول درخواست گواهی مهلت عمران 4 سال می‌باشد.